سیری در کاریکاتوری از مانا نیستانی (5)

 سرچشمه

:صفحه فیس بوک

هواداران مانا نیستانی

Mana Neyestani Fan Page

  کله مربعی ها

 Square Heads (9)

·        غنای آثار هنری بالاعم و آثار مانا نیستانی بالاخص  حد و سرحدی نمی شناسد.

·        چرا و به چه دلیل ما این ادعا را بر زبان می رانیم؟

الف

دلیل تجربی

·        دلیل تجربی (امپیریکی) بر صحت این ادعا، به عنوان مثال همین کاریکاتور مانا تحت عنوان «کله مربعی ها» (شماره 9) است.

·        ما این کاریکاتور را دیروز مورد تأمل قرار دادیم و هنوز چند ساعتی از انتشار تحلیل واره مان نگذشته که باید آن را از نو و از زاویه دیگری مورد تأمل قرار دهیم تا چیزی از قلم نیانداخته باشیم.

·        کسان دیگری همین کاریکاتور را حتی به طرز کاملا دیگری مورد تأمل قرار می دهند.

·        این نشانه آن است که هر اثر هنری در آن واحد در چارچوب حداقل دو دیالک تیک زیر استنباط، تفسیر و ادراک می شود:

1

·        در چارچوب دیالک تیک اوبژکتبف ـ سوبژکتیف

·        یعنی هر کس اثر هنری واحدی را هم فی نفسه (اوبژکتیف) و هم بسته به شرایط سوبژکتیف خود و هنرمند، موضوع بررسی قرار می دهد.

2

·        در چارچوب دیالک تیک منفرد ـ خاص ـ عام

انعکاس

1

جنبه منفرد هر اثر هنری

·        جنبه منفرد هر اثر هنری بیانگر آن است که آن اثر، انعکاس جنبه و جانب منفرد و مشخصی از ا واقعیت عینی است:

·        این بدان معنی است که  گوشه معینی از واقعیت عینی لایتناهی (مثلا رنگی از گلی) در آئینه ضمیر هنرمند انعکاس یافته و جامه مادی به خود پوشیده، مثلا کاریکاتوری، شعری، قصه ای و یا قصیده ای شده است.

2

جنبه خاص هر اثر هنری

·        جنبه خاص هر اثر هنری بیانگر آن است که آن اثر،  انعکاس جنبه و جانب خاصی از واقعیت عینی لایتناهی است:

·        این بدان معنی است که  گوشه وسیعتری از واقعیت عینی ـ در مقایسه با جنبه منفرد ـ (مثلا رنگ و بو و طعم و فرم گلی) در آئینه ضمیر هنرمند انعکاس یافته و جامه مادی به خود پوشیده است.

3

جنبه عام هر اثر هنری

·        جنبه عام هر اثر هنری بیانگر آن است که آن اثر، انعکاس جنبه و جانب عامی از واقعیت عینی است:

·        این بدان معنی است که  کل واقعیت عینی لایتناهی (مثل کلیت گلی با همه خصوصیات آشکار و نهانش) ـ چه بسا بطور عینی، یعنی بی اعتنا به وقوف هنرمند ـ در آئینه ضمیر هنرمند انعکاس یافته و جامه مادی به خود پوشیده است.

·        جنبه عام هر اثر هنری همه مرزهای فردی، ملی، طبقاتی، بینشی و غیره را در می نوردد و به اثر هنری خصلت یونیورسال می بخشد.

·        آن سان که اثر هنری واحدی (مثلا رمان موسوم به « ژان کریستف» از رومن رولان و یا کاریکاتور مانا) در هر جا و در هر زمانه و عصری جذابیت کسب می کند.  

·        به همین دلایل است که بررسی و شناخت هر اثر هنری هرگز اتمام نمی پذیرد.

ب

دلیل نظری

·        دلیل نظری (تئوریکی) بر صحت این ادعا، این است که هر اثر هنری حقیقی انعکاس واقعیت عینی لایتناهی در آئینه ضمیر هنرمند است.

·        درست به دلیل غنای لایتناهی واقعیت عینی و به دلیل تنوع پایان ناپذیر آن است که هر اثر هنری به مثابه انعکاس آن، حاوی غنای لاتحد و لاتحسی است، بسان دریائی عمق ناپیدا ست.

·        یعنی هرکس هر لحظه و در هر عصر و زمانه می تواند جنبه و جانب دیگری از واقعیت عینی لایتناهی را در آن کشف کند و به حقیقت امر جدیدی و چه بسا ژرفتری دست یابد.

ادامه دارد