مارکسیسم ـ لنینیسم (3)

روزا لوکزمبورگ (1871 ـ 1919)

نماینده مهم جنبش کارگری اروپا و انترناسیونالیسم کارگری
تئوریسین مارکسیست سوسیال ـ دموکراسی لهستان و آلمان
مبارز ضد جنگ و ضد میلیتاریسم
در مخالفت با طرفداری حزب سوسیال ـ دموکرات آلمان از جنگ جهانی اول (1914) همراه با کارل لیبکنشت به تأسیس «گروه بین المللی» همت گماشت که ازآن «انجمن اسپارتاکوس» سر برکشید.
مؤلف مقالات و تحلیل های بیشمار در روزنامه خلق لایپزیگ
ناشر روزنامه «پرچم سرخ» در انقلاب نوامبر
از مؤسسین حزب کمونیست آلمان (1918 ـ 1919)
تدوین کننده برنامه حزب
پس از سرکوب قیام اسپارتاکیست ها در سال 1919 همراه با کارل لیبکنشت بوسیله عناصر فاشیست ترور شد.
آثار او در زمینه سوسیالیسم، همبستگی طبقه کارگر، آنتی میلیتاریسم و مخالفت با جنگ از اعتبار جهانی برخوردارند.
آثار:
منشاء ماه مه
رفرم یا انقلاب
حقوق انتخاباتی زنان و مبارزه طبقاتی
انجمن اسپارتاکوس چه می خواهد؟
برنامه و اوضاع سیاسی کنونی
انقلاب روسیه
اقتصاد چیست؟
دین از دیدگاه روزا لوکزمبورگ
نامه به سونیا لیبکنشت
مجموعه آثار (5 جلدی) (1970)
مجموعه نامه ها (6 جلدی) (1983 ـ 1993)
راجع به تئوری خودپوئی (1970)

پروفسور ماتیاس کلاین
پروفسور ورنفرید مالتوش
برگردان شین میم شین

10
مهمترین آثار مارکس و انگلس در این دوره

الف

• «مبارزه طبقاتی در فرانسه» (1850)

ب

• «جنگ دهقانی در آلمان» (1850)

ت

• «18 برومر لوئی بناپارت» (1852)

پ

• «انقلاب و ضد انقلاب در آلمان» (1851 ـ 1852)

1

• مارکس برای اعطای بنیان تئوریکی ضرور به حزب به تدوین و تعمیق بیشتر در تئوری اقتصادی مارکسیسم می پردازد و آثار زیر را به رشته تحریر می کشد:

الف

• «راجع به اقتصاد سیاسی» (1859)

ب

• «کاپیتال» (جلد اول) (1867)

2

• مارکس و انگلس در سال های بعد، به تدوین تعداد بسیاری از مسائل مربوط به تئوری مارکسیستی همت می گمارند و به تعمیم مسائلی می پردازند که در نتیجه اوجگیری جنبش کارگری بین المللی در دوره بین الملل اول (1864 ـ 1876) و پیدایش احزاب توده ای ـ مارکسیستی طبقه کارگر در سراسر جهان مطرح شده بودند.
• کتاب «جنگ داخلی در فرانسه» (1871) در این میان از اهمیت خاصی برخوردار است.

3

• مارکس در این کتاب، تجارب اولین انقلاب پرولتری (کمون پاریس) را تعمیم می دهد و ثابت می کند که پرولتاریا نمی تواند دستگاه دولتی حاضر و آماده بورژوازی را در اختیار بگیرد، بلکه باید آن را در انقلاب سوسیالیستی در هم بشکند و قدرت دولتی پرولتری خاص خود را برقرار سازد.

4

• انگلس در اثر خود، تحت عنوان «تغییرات علمی آقای اویگن دورینگ» (آنتی دورینگ) در مبارزه بر ضد سوسیالیسم دروغین دورینگ، سیستم وحدتمند مارکسیسم را عرضه می کند.

5

• مارکس و انگلس در آثار زیر به توسعه و تکامل ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی همت می گمارند:

الف

• «دیالک تیک طبیعت»

ب

• «لودویگ فویرباخ و پایان فلسفه کلاسیک آلمان»

ت

• «منشاء خانواده، منشاء مالکیت خصوصی و منشاء دولت»

6

• از سال های 70 و 80 قرن نوزدهم به بعد، نفوذ مارکسیسم بر جنبش کارگری انقلابی گسترش می یابد.

7

• علاوه بر مارکس و انگلس، تئوریسین های جدید طبقه کارگر به نام های زیر، پا به عرصه می نهند و در حل مسائل تئوریکی مارکسیسم شرکت می ورزند:

الف

کارل کائوتسکی (1854 ـ 1938)
فیلسوف و سیاستمدار چکی ـ آلمانی
از نظریه پردازان مارکسیسم و از اولین رهبران حزب سوسیال دموکرات آلمان
از مهم‌ترین و مشهورترین تئوریسین‌های انترناسیونال دوم
از مخالفین انقلاب اکتبر
مؤلف آثار بیشمار

• کائوتسکی

ب

ببل و اکسلرود
آگوست ببل (1840 ـ 1913)
از مؤسسین جنبش سوسیال ـ دموکراتیک کارگری سازمان یافته
از همکاران ویلهلم لیبکنشت
از مؤسسین حزب سوسیال ـ دموکرات کارگری آلمان
از دست اندرکاران اتحاد میان انجمن های کارگری آلمان و حزب سوسیال ـ دموکرات کارگری آلمان
مؤلف آثار بیشمار، از جمله «زن و سوسیالیسم» (1879)

• ببل

ت

• مرینگ

پ

• روزا لوکزامبورگ

ث

• لیبکنشت

ج

گئورگی والینتینوویچ پله خانوف (1856 ـ 1918)
ژورنالیست و فیلسوف روس
او تجارب جنبش سوسیال ـ انقلابی (نارودنیکی) را با مارکسیسم پیوند داد.
لنین پله خانوف را پدر و یار تئوریکی خویش می دانست
پله خانوف و اکسلرود اولین کسانی بودند که به انتقاد از اکونومیسم برخاستند:
«ما مخالف تبلیغ و ترویج با انگیزه های اقتصادی نیستیم.
ما مخالف تبیلیغ و ترویجی هستیم که رویاروئی اقتصادی میان کارگران و سرمایه داران را برای توسعه شعور سیاسی پرولتاریا درک نمی کند.»
پس از پیروزی انقلاب اکتبر 1917 به فینلند رفت و در اثر بیماری سل جهان را وداع گفت.
آثار:
چرنیشفسکی
آنارشیسم و سوسیالیسم
اشاراتی به تاریخ ماتریالیسم
1917 میان انقلاب و دموکراسی (مجموعه مقالات)
تاریخ از دیدگاه مونیستی
حقایق منطقی
اهمیت مطالعه تاریخ از نقطه نظر تحولات فکری
نقش شخصیت در تاریخ
مسائل اساسی مارکسیسم

• پله خانوف

ح

• لافارگ

خ

• لابریولا

د

• بلاگویف

8

• گذار از سرمایه داری مبتنی بر رقابت آزاد به امپریالیسم در پایان قرن نوزدهم، جنبش بین المللی کارگری را در مقابل سلسله ای از مسائل نظری و عملی نوینی قرار می دهد.
• انقلاب سوسیالیستی در دستور روز تاریخ قرار می گیرد و سازماندهی حزب طراز نوین طبقه کارگر ضرورت پیدا می کند، حزبی که بتواند طبقه کارگر و توده های زحمتکش را در مبارزه بخاطر امحای سرمایه داری، پایان دادن به سلطه سرمایه مالی و تسخیر قدرت سیاسی رهبری کند.

9

• در این زمان، جنبش رهائی بخش ضد استعماری نیز توسعه می یابد.

10

• ضمنا در جنبش بین المللی کارگری رفرمیسم و رویزیونیسم پا به عرصه وجود می نهند و کردوکار انشعاب طلبانه آنها سبب می شود که احزاب بین الملل دوم در آغاز جنگ جهانی اول به وظایف بین المللی خود خیانت کنند و وارد موضع سوسیال ـ شووینیسم شوند.

• مراجعه کنید به رفرمیسم، رویزیونیسم، سوسیال ـ شووینیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

11

• مارکسیست های نسل قدیم که پس از درگذشت انگلس ضرورت جدا شدن از اوپورتونیست ها و رویزیونیست ها در جنبش کارگری را درک نکرده بودند و یا قادر به حل همه جانبه مسائل جدید نبودند، مواضع مارکسیسم انقلابی را ترک می کنند.
• از آنجمله اند:

الف

• کائوتسکی

ب

• پله خانوف

12

• مارکسیست های زیر به مواضع لنینیسم نزدیک می شوند و سهم خود را در تأسیس احزاب مارکسیستی ـ لنینیستی در کشورهای خود ادا می کنند:

الف

فرانتس مرینگ (1846 ـ 1919)
نویسنده، مورخ و سیاستمدار مارکسیست
سردبیر روزنامه خلق لایپزیگ
از مخالفان خط مشی برنشتاین و از مؤسسان انجمن اسپارتاکوس همراه با کارل لیب کنشت و روزا لوکزامبورگ

• مرینگ

ب

• روزا لوکزمبورگ

ت

سخنرانی کارل لیبکنشت در انقلاب نوامبر
در برلین (1918)
انقلاب نوامبر (1918 ـ 1919)
این انقلاب در فازهای نهائی جنگ جهانی اول به سرنگونی سلطنت مشروطه و برقرار جمهوری دموکراتیک پالمانی در آلمان منجر شد.

• لیبکنشت

پ

• بلاگویف و غیره)

ادامه دارد