پروفسور
دکتر مانفرد بور (1927 ـ 2008)
آرامگاه حکیم
پرولتاریا در گورستان سنت پیوس در برلین
فیلسوف و مورخ
فلسفه
رئیس انستیتوی
مرکزی در آکادمی علوم آلمان دموکراتیک
از برجسته
ترین نمایندگان مارکسیسم ـ لنینیسم
از مدافعان
مارکسیسم ـ لنینیسم در قبال جریانات جدید تحت نام مارکسیسم (مثلا «فلسفه امید»
ارنست بلوخ)
اثر معروف او:
«در زمنیه
انتقاد از ایدئولوژی بورژوائی»
آثار:
گذار از فیشته
به هگل (1965)
عظمت و
محدودیت فلسفه کانت (1974)
عقل ـ انسان ـ
تاریخ (1977)
تاریخ معقول
(1986)
مداخلات،
موضعگیری ها، اظهارات راجع به فونکسیون اجتماعی فلسفه و علم (1987)
اروپا و وضع
معنوی زمان (میراث معنوی اروپا) (2000)
برگردان
شین میم شین
·
خردستیزی (ایراسیونالیسم) عنوانی است برای جهان بینی
هائی که به این یا آن طریق، تفکر علمی را ناتوان
از شناخت پیوندها و قانونمندی های تعیین کننده واقعیت
عینی قلمداد می کنند و تفکر علمی را با فونکسیون های معرفتی (از نظر خردستیزی
عالی تر) از قبیل الهام (اینتوئی سیون)، اشراق، شهود
و غیره جایگزین می سازند.
1
·
بنظر خردستیزی، واقعیت عینی ماهیتا و یا عرصه های معینی از واقعیت عینی (مثلا حیات، روندهای روانی، تاریخ) فاقد قوانین و قانونمندی های خاص خودند و لذا ایراسیونال (غیرعقلائی)
هستند، یعنی عقل و فهم بشری قادر به درک
آنها نیست.
2
·
خردستیزی جریان فلسفی مستقلی نیست، بلکه گشتاور و بخشی از سیستم ها و جریانات فلسفی گوناگون است.
3
·
گشتاورهای کم و بیش نیرومند خردستیزی
را می توان در کلیه فلسفه های ماقبل مارکسیستی
پیدا کرد.
4
·
وقتی آنها به عرصه های خارج از دسترس تفکر علمی (خارج از
دسترس فهم و عقل و خرد) واقعیت عینی (مثلا خدا، فنا ناپذیری، مسائل مذهبی،
چیزدرخود) برخورد می کنند، اصول مبتنی بر فهم را به خدمت می گیرند، اما در عمل،
تفکر علمی را از درک آنها ناتوان می دانند.
·
(مثلا در راسیونالیسم و هر نوع ایدئالیسم بطور
کلی)
·
مراجعه کنید به راسیونالیسم (خردگرائی)،
ایدئالیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
5
·
و یا (اغلب بطور ناخودآگاه) در تأملات فلسفی خود راجع به
جامعه و تاریخ دست بدامن چیزهای ایراسیونال (غیرعقلائی) می شوند.
·
(مثلا در ماتریالیسم ماقبل مارکسیستی.)
6
·
از خردستیزی ـ بمعنی
محدود و یا واقعی کلمه ـ در مورد جهان بینی های زیر
صحبت می شود:
الف
·
جهان بینی هایی که حاوی تعداد بیشماری از
گشتاورهای فوق الذکرند.
ب
·
جهان بینی هایی که درصدد جایگزین کردن تفکر علمی بوسیله فونکسیون
های معرفتی باصطلاح عالیتر هستند.
ت
·
جهان بینی هایی که سودای جایگزین کردن تفکر بطور کلی بوسیله الهام
را در سر دارند.
پ
·
جهان بینی هایی که مخالف پیشرفت
علمی و اجتماعی اند.
7
·
خردستیزی ـ به این معنا ـ گشتاور ماهوی
فلسفه بورژوائی و ایدئولوژی
بورژوائی را بطور کلی از اواخر قرن نوزدهم تشکیل می دهد.
·
(زوال ایدئولوژیکی
فلسفه بورژوائی و ایدئولوژی بورژوائی بطور کلی پس از پیدایش و شکوفائی مارکسیسم)
8
·
پیشاهنگان این نوع خردستیزی به
شرح زیر بوده اند:
الف
فریدریش هاینریش یاکوبی (1743 ـ 1819)
فیلسوف، حقوقدان، بازرگان و نویسنده آلمانی
·
یاکوبی
ب
فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ (1775 ـ 1854)
فیلسوف و نماینده اصلی ایدئالیسم آلمانی
·
بویژه شلینگ.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر