خرد ـ انسان ـ تاریخ (۱۱۷)

 

 

پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

 

فصل هفتم

اعلام فلسفی استقلال انسان

توسط ایمانوئل کانت

 

 

بخش اول

قسمت سوم

ادامه

۲۹

·     تفاوت حسیت با فهم، به معنی تفاوت محتوای شناخت با فرم شناخت است.

·     مراجعه کنید دیالک تیک فرم و محتوا (ظرف و مظروف).

۳۰

·     حسیت حامل محتوای شناخت است و فهم برای این محتوا (مظروف) فرم (ظرف) تعیین می کند.

۳۱

·     حسیت به مثابه حامل محتوای شناخت، اولین شرط هر شناختی است.

·     اما برای دست یابی به شناخت واقعی، به این شرط اولین، باید شرط دیگری اضافه شود.

·     این شرط دوم، فهم است که محتوای عرضه شده توسط حسیت را مورد حلاجی قرار می دهد، جمعبندی می کند، ترکیب می کند، تنظیم می کند.

·     یعنی به حسیت فرم معرفتی (قابل شناخت) می بخشد.

۳۲

·     آنچه که حسیت عرضه می دارد و می تواند عرضه دارد، مواد شناخت است.

۳۳

·     آنچه که این مواد خام را به شناخت پیوند می زند، فهم است که فرم است.

۳۴

·     کانت می نویسد:

الف

·     «بنا بر طبیعت بشری، نگرش ما هرگز نمی تواند چیزی جز حسی باشد.

·     یعنی نوع، حاوی چگونگی تأثر (تأثیر پذیری) ما از اشیاء است.

ب

·     اما فهم، برعکس، لیاقت تفکر راجع به اشیاء حاصله (حامله، حمل شده) از نگرش حسی است.

پ

·     هیچیک از ایندو را نمی توان بر دیگری ترجیح داد.

·     بدون حسیت، شیئی در اختیار نخواهیم داشت و بدون فهم شیئی اندیشیده نخواهد شد.

پ

·     افکار، بدون محتوا، توخالی اند و نگرش ها بدون مفاهیم، کور اند.

ت

·     ایندو لیاقت و یا استعداد، ضمنا نمی توانند فونکسیون خود را عوض کنند.

·     فهم نمی تواند بنگرد و حواس نمی توانند بیندیشند.»

·     (کانت، «نقد خرد محض»، ص ۷۵)

ادامه دارد.