ماتریالیسم (۱۷)

 

پروفسور دکتر مانفرد اشتارک

ماتریالیسم قرن نوزدهم

برگردان

شین میم شین

۸

ماتریالیسم مارکسیستی

(ماتریالیسم دیالک تیکی ـ ماتریالیسم تاریخی)

  ادامه

۲۹

·      قبل از مارکس و انگلس، که از موضع ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی، برای اولین بار به ارائه یک تئوری علمی راجع به ماهیت مذهب پرداختند، ماتریالیست ها (از جمله ماتریالیست های فرانسه درقرن هجدهم و فویرباخ) در زمینه افشای «اسرار» مذهب، در رد کیهان شناسی مذهبی، در اثبات پوچی توضیح خلقت  انسان، بر مبنای مشیت الهی و در رد تعالیم مذهبی مربوطه، سهم عظیمی ادا کرده اند.

·      مراجعه کنید به ماتریالیسم فرانسه در تارنمای دایرة المعارف روشنگری و در همین پژوهش

۳۰

·      در حالیکه ایدئالیسم، اغلب جهان بینی طبقات اجتماعی فرتوت و در حال زوال است که با اشاره به اهداف عالیه، با اشاره به مشیت ایدئال و ماورای جهانی الهی به توجیه حاکمیت و امتیازات و غیره خود می پردازند و ریشه های قدرت خود را از دیده ها پنهان می سازند، ماتریالیسم، بنا بر خصلت بنیادی اش، با آماج های طبقات اجتماعی ترقی طلب و بالنده انطباق دارد.

۳۱

·      در مبارزه میان ماتریالیسم و ایدئالیسم که در طول تاریخ فلسفه صورت گرفته و می گیرد، مبارزه طبقاتی بطور ایدئولوژیکی انعکاس می یابد.

۳۲

·      ماتریالیسم در این میان (درتحلیل نهائی) عنصر محرکه توسعه فلسفی است.

۳۳

·      مفهوم «ماتریالیسم» در قرن هجدهم میلادی پا به عرصه وجود نهاده است.

۳۴

·      تا اواسط قرن هجدهم میلادی مفهوم «ناتورالیست» به دو معنی اساسا متفاوت به کار می رفت:

الف

·      به معنی «دانشمند علوم طبیعی»

ب

·       به معنی «ماتریالیست»

۳۵

·      در آلمان، علاوه بر مفهوم «ناتورالیست»، مفهوم «رئالیست» نیز به معنی «ماتریالیست» مورد استفاده قرار می گرفت (ورنر کراوس)

۳۶

·      مفهوم جدید ماتریالیسم در آثار لامتری نقش مرکزی کسب می کند.

۳۷

·      او در کتاب خود تحت عنوان «انسان به مثابه ماشین» در سال ۱۷۴۷ میلادی می نویسد:

·      «من سیستم های فلسفی مربوط به روح بشری را به دو دسته تقسیم بندی می کنم:

الف

·      اولین وکهنسال ترین سیسم عبارت است از ماتریالیسم

ب

·       دومین سیستم عبارت است از اسپیریتوئالیسم (روحگرائی)»

۳۸

·      دیدرو نیز در مقاله ای در دایرة المعارف، ایمماتریالیسم و یا روحگرائی (۱۷۶۵ میلادی) را در مقابل «ماتریالیسم» قرار می دهد.

۳۹

 

·      هولباخ در اثر خود تحت عنوان «سیستم طبیعت» (۱۷۷۰) هم به همان سان.

۴۰

·      هولباخ می نویسد:

·      «اگر ما به کمک تجربه، به شناخت عناصری نایل می آمدیم، که بنیان های احساسات هر انسان و یا بخش اعظم انسان ها را که از ترکیب شان خلقی پدید می آید، تشکیل می دهند، آنگاه می توانستیم بدانیم، که کدام چیز برای آن خلق خوب است و کدام قوانین و نهادها برایش لازم و مفید اند.

·      به عبارت دیگر، اخلاق و سیاست می توانند از ماتریالیسم بهره ور شوند.

·      در حالیکه آموزش روحگرائی، هرگز سودمند واقع نمی شود و چه بسا مانع اندیشیدن به اخلاق و سیاست می گردد.

·      انسان برای کسانی که به پیشداوری های تئولوژیکی چسبیده اند، رازی ناگشوده خواهد ماند.»

ادامه دارد.