ایمانوئل کانت
(۱۷۲۴ـ ۱۸۰۴)
برجسته ترین نماینده فلسفه کلاسیک آلمان
اثر او تحت عنوان «انتقاد از عقل محض»
نقطه عطفی در تاریخ فلسفه و آغاز فلسفه مدرن محسوب می شود.
کانت در زمینه های زیر
دورنمای فراگیر نوینی
به روی فلسفه گشوده است:
اتیک
(نقد عقل عملی)
استه تیک
(نقد قوه قضاوت)
مذهبفلسفه
حقوقفلسفه
تاریخفلسفه
پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان
شین میم شین
فصل پنجم
آثار ایمانوئل کانت
تا
سال (۱۷۶۸)
فصل پنجم
بخش پنجم
ادامه
۱۰
· کانت در مقدمه اثر فوق الذکرش با صراحت تمام از
نیتی سخن می راند که در کلیه این نوشتجاتش داشته است.
۱۱
· مسئله این است که «به عوض بی ثباتی ابدی در
نظرات وزنجیره استنتاجی، رهنمودی عرضه شود که سر های اندیشنده ( افراد متفکر) بر
سر طرز و طریقی (متد و اسلوبی) به توافق
رسند.
۱۲
· به همان سان که متد نیوتون در علوم طبیعی (علم
الاشیاء) بی ثباتی فرضیه های فیزیکی را در
روش مطمئن مبتنی بر تجربه (دانش تجربی) و هندسه تغییر داد.»
· (کانت، همانجا، جلد ۲، ص ۱۳۷)
۱۳
· کانت نقد خود از فلسفه راسیونالیستی را در جمله
زیر جمعبندی می کند:
· «متافیزیک ـ بی تردید ـ دشوارترین بینش در میان
کلیه بینش های بشری است.
· فقط این بینش است که هرگز تحریر نیافته است.»
· (کانت، همانجا، جلد ۲، ص ۱۴۵)
· (بینش عبارت است از شناخت و فهم واقعیت امری که
طرز رفتار آماجگرایانه ای را امکان پذیر می سازد. مترجم)
۱۴
· مهمترین اثر کانت در میان این نوشتجات، عبارت
است از «تلاش در فزودن مفهوم معیار (مقدار، اندازه) منفی در عقل جهانی»
۱۵
· آغازگاه کانت عبارت است از مقایسه فلسفه با
ریاضیات:
· «من می دانم که خیلی ها هستند که عقل جهانی را
در مقایسه با ریاضیات عالی تر بمراتب، آسانتر می یابند.
· اینها هر آنچه را که در کتاب ها حاوی این عنوان
اند، کل عقل جهانی می نامند.
· تفاوت فی مابین را موفقیت نشان می دهد.
· بخش اعظم معارف فلسفی، همسرنوشت نظرات اند و به
شهاب ها شباهت دارند که درخشش شان با دوام شان دمساز نیست.
· معارف فلسفی (بسان شهاب ها) محو می شوند.
· ریاضیات اما می ماند.»
· (کانت، همانجا، جلد ۲، ص ۱۴۵)
۱۶
· به این وضع فلسفه باید پایان داد.
· اما برای نیل به این آماج، فلسفه باید سمت سوی ریاضیات را پیش گیرد.
· فقط در این صورت است که فلسفه می تواند به علم
مطمئن و دقیقی از جنس علوم طبیعی استحاله یابد.
· برای اینکه موفقیت بی چون و چرای علوم طبیعی
مبتنی بر پیمان اتحادی است که آنها با ریاضیات بسته اند.
۱۷
· منظور کانت نه، تقلید از متد ریاضی، بلکه چه بسا
بارآور سازی نتایج ریاضیات در چارچوب فلسفه بوده است.
پایان بخش پنجم
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر