دیالک تیک آنالیز و سنتز (دیالک تیک تجزیه و تحلیل و ترکیب) (4)

آنالیز (تجزیه و تحلیل)  (3)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

VII

هگل

 گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (1770 ـ 1831)

آثار هگل به 14 بخش طبقه بندی می شود:

آثار آغازین (جوانی)

آثار انتقادی ینا

طرح های سیستمی ینا

فنومنولوژی روح

منطق (کوچک و بزرگ)

فلسفه طبیعت

روح سوبژکتیف

روح اوبژکتیف (خطوط اصلی فلسفه حقوق)

فلسفه تاریخ

آثار مربوط به سیاست روز

فلسفه هنر

فلسفه مذهب

فلسفه و تاریخ فلسفه

دایرة المعارف علوم فلسفی

·        پیونددیالک تیکی میان آنالیز و سنتز برای اولین بار توسط هگل مطرح می شود.

1

·        هگل آنالیز و سنتز را در وحدت تضادمند شان، بمثابه دو متد برای کشف حقیقت می داند.

2

·        به نظر هگل، امپیریسم (مکتب اصالت تجربه) با تلخیص (تقلیل) شیئ (موضوع) واحد به تعین های مجزا از هم، آنالیز را مطلق می کند.

3

·        متد آنالیزی متدی (اسلوبی)  است که «مشخص موجود را تجزیه می کند.

4

·         تفاوت های آن را منفرد می سازد و به آنها فرم عامیت انتزاعی (مجرد) اعطا می کند.

5

·        و یا مشخص را بمثابه اصل حفظ می کند و با صرفنظر (انتزاع) از خواص غیرماهوی ظاهری، به عمده کردن عام مشخصی، نوعیتی  و یا قوه و قانونی مبادرت می ورزد.»

·        (هگل، «دایرة المعارف»،  پاراگراف 227)

6

·        سنتز (ترکیب) را نباید بمثابه جمع ساده نتایج حاصل از آنالیز (تجزیه) تلقی کرد.

7

·        سنتز (ترکیب) باید با حرکت از عام به سوی شناخت منفرد در ضرورت و عامیتش نایل آید.

8

·        سنتز (ترکیب) بمثابه وحدت تز و آنتی تز و به مثابه نفی دیالک تیکی تز و آنتی تز، بمعنی مرحله عالی تر دانستن (دانش)  خواهد بود.

VIII

نئوپوزیتیویسم

·        نئوپوزیتیویسم به مطلق کردن ایدئالیستی ـ ذهنی کردوکار آنالیزی می پردازد.

1

·        نئوپوزیتیویسم تنها فرم مجاز (مشروع) آنالیز را آنالیز منطقی ـ سمانتیکی قوانین علمی می داند.

2

·        از نقطه نظر نئوپوزیتیویسم، فلسفه تئوری علمی ئی با موضوع پژوهشی خاص خود نیست.

3

·        فلسفه تنها در کردوکاری تحت این عنوان خلاصه می شود. 

4

·        اگرچه پوزیتیویسم در دهه های اخیر، خدمت ارزنده ای به تکوین آنالیز منطقی ادا کرده، ولی باید دعاوی زیر برخی از نمایندگان آن را رد کرد:

الف

·        اولا این ادعای آنان را که گویا کلیه مسائل فلسفی از طریق آنالیز منطقی قابل حل اند.

ب

·        ثانیا این ادعای آنان را که مسائلی که از طریق آنالیز منطقی قابل حل نباشند، مسئله واره اند.

5

·        سلسله ای از مسائل اصلی تعیین کننده جهان بینی فلسفی، مثلا مسئله رابطه میان ماده و روح (وجود و شعور) و امثالهم را نمی توان تنها از طریق آنالیز منطقی توضیح داد و تعیین کرد.

  IX

آنالیز دیالک تیکی

·        ماتریالیسم دیالک تیکی آماج آنالیز را تجزیه ساده هر کل به اجزای مجزا از هم آن نمی داند.

1

·        این تصور با درک متافیزیکی از آنالیز مطابقت دارد.

2

·        بنا بر درک دیالک تیکی، آنالیز باید  به اقدامات زیر مبادرت ورزد:

الف

·        آنالیز باید کل واحد (یگانه) را نه به اجزای دلبخواه، بلکه به اجزای متضاد تجزیه کند.

ب

·        آنالیز باید ماهیت این اجزا و تأثیر متقابل آنها را کشف کند.

ت

·        آنالیز باید با شناخت منفرد به شناخت عام راه یابد.  

X

تفاوت آنالیز و استنتاج

·        آنالیز از لحاظ زیر با استنتاج تفاوت پیدا می کند:

الف

·        استنتاج ـ بر خلاف آنالیز ـ اگرچه با پدیده ها و فاکت های منفرد سروکار دارد و به تعمیم آنها می پردازد، ولی به شناخت ماهیت پدیده ها دست نمی یابد.

ب

·        از این رو آنالیز می تواند ـ برخلاف استنتاج ـ بمثابه شالوده پیش بینی های دقیق علمی مورد استفاده قرار گیرد.

ت

·        آنالیز هم در مرحله حسی شناخت و هم در مرحله عقلی شناخت دارای اهمیت بزرگی است.

·        مراجعه کنید به دیالک تیک حسی و عقلی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

1

·        حیوانات نیز به آنالیز در فرم ساده قادرند.

2

·        شالوده فیزیولوژیکی کردوکار حسی آنالیز را آنالیزاتورها (تحلیلگرها) تشکیل می دهند که بکمک آنها تحریکات بغرنج محیط زیست تجزیه می شوند و به شکل احساس های منفرد در آورده می شوند.

3

·        مرکز کردوکار حسی آنالیزی در جانوران عالی تر و انسان، مغز بزرگ است.

XI

آنالیز منطقی

·        آنالیز منطقی اما برعکس، با چیزهای فکری (عقلی) مثلا مفاهیم، احکام، تئوری ها و غیره سر و کار دارد. 

1

·        آنالیز منطقی امکان آنرا پدید می آورد که کلیه خواص و روابط غیرماهوی، تصادفی و خارجی ابژکت ها که در مفاهیم، احکام و غیره انعکاس می یابند، مورد صرفنظر قرار گیرند و خواص و روابط ماهوی، داخلی و ضرور کشف شوند.

2

·        از این رو ست که آنالیز منطقی پیش شرط ضرور برای روندهای انتزاع و تعمیم است.

·         

·        مراجعه کنید به انتزاع (تجرید) و تعمیم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

3

·        آنالیز منطقی ـ به معنی محدود کلمه ـ فونکسیون های زیرین را به عهده دارد:

الف

·        بررسی منطقی ـ سمیوتیکی تشکیل، مصرف، پیوند و غیره مفاهیم

ب

·        بررسی منطقی ـ سمیوتیکی ساختار هر تئوری علمی و غیره.

4

·        بکمک آنالیز منطقی می توان به مسائل فلسفی معینی نیز پاسخ قطعی داد.

5

·        یکی ازموارد خاص کاربرد آنالیز منطقی عبارت است از بررسی ساختار الکتریکی، الکترونیکی و غیره سیستم های اتصالی با وسایل کمکی منطق مدرن.

·        مراجعه کنید به جبر اتصالی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

ادامه دارد