دیالک تیک آنالیز و سنتز (دیالک تیک تجزیه و تحلیل و ترکیب) (3)

آنالیز (تجزیه و تحلیل)  (3)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

V

 نیوتون

اسحاق نیوتون (1642 ـ 1727)

فیزیکدان، ریاضی دان، ستاره شناس، کیمیاگر، فیلسوف و کارمند دولتی

سرگردان میان تئولوژی طبیعی، علوم طبیعی و فلسفه

·        به همان سان هم برای نیوتون که متد آنالیزی و متد سنتزی را بدون واسطه ای با متد استنتاجی و یا استقرائی پیوند می دهد، جدا از یکدیگر می مانند.

·        مراجعه کنید به استنتاج، استقراء در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

1

·        در آنالیز بکمک مشاهده و آزمایش، از معلول ها، علت ها نتیجه گرفته می شوند و از مرکب ها، ساده ها.

2

·        سنتز از توضیح پدیده ها بکمک اصول عام تشکیل می یابد.

3

·        متد سنتزی به اثبات معارف جدیدی می پردازد که متد آنالیزی بهمراه آورده است.

4

·        آنالیز از نظر زمانی قبل از سنتز وجود داشه است.

VI

 ایمانوئل کانت (1724 ـ 1804)

برجسته ترین نماینده فلسفه کلاسیک آلمان

اثر او تحت عنوان «انتقاد از عقل محض» نقطه عطفی در تاریخ فلسفه و آغاز فلسفه مدرن محسوب می شود.

کانت در زمینه های زیر دورنمای فراگیر نوینی به روی فلسفه گشوده است:

اتیک (انتقاد از عقل عملی)

استه تیک (انتقاد از قوه قضاوت)

فلسفه مذهب

فلسفه حقوق

فلسفه تاریخ

·        جدا کردن و در مقابل هم قرار دادن متافیزیکی آنالیز و سنتز با کانت هم بجای خود می ماند و بصورت در مقابل هم قرار دادن منطق عام و منطق ترانسندنتال  در می آید که یکی با کردوکار آنالیزی فهم مطابقت دارد و دیگری با کردوکار سنتیزی فهم:  

الف

·        «از طریق آنالیز، تصورات مختلف در قالب یک مفهوم ریخته می شوند (که حوزه عمل منطق عام است.)

ب

·        اما منطق ترانسندنتال نه ریختن تصورات در قالب مفهوم، بلکه ریختن سنتز (ترکیب) صرف تصورات در قالب مفهوم را می آموزد.»

·        (کانت، «ب 104»)

1

·        به نظر کانت آنالیز نمی تواند دانش جدیدی را پدید آورد.

2

·        برای اینکه آنالیز فقط به تجزیه آنچه که هست، بسنده می کند، ولی هر دانشی تنها بمثابه سنتز امکان پذیر می گردد. 

3

·        ضمنا دلیل سنتز را نه در خود ابژکت، بلکه در سوبژکت شناسنده است.

4

·        از این رو، سنتز نیز اگرچه تنها فرم دانش است، ولی به معنی حقیقت عینی، به معنی دانش نسبت به «چیزهای در خود» نیست. 

ادامه دارد