قرآن کریم از دیدی دیگر (۲۵۴)

      

ویرایش و تحلیل

 از

فریدون ابراهیمی

 

 

﴿وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ نَافَقُوا ۚ وَقِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا قَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوِ ادْفَعُوا ۖ قَالُوا لَوْ نَعْلَمُ قِتَالًا لَّاتَّبَعْنَاكُمْ ۗ هُمْ لِلْكُفْرِ يَوْمَئِذٍ أَقْرَبُ مِنْهُمْ لِلْإِيمَانِ ۚ يَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ ۗ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يَكْتُمُونَ﴾
[ آل عمران: ۱۶۷]

و آنان را نيز كه نفاق ورزيدند، معلوم دارد. 

به آنها گفته مى‌شد: 

بياييد در راه خدا كارزار كنيد يا به دفاع پردازيد. 

مى‌گفتند:

 اگر يقين داشتيم كه جنگى درمى‌گيرد، با شما مى‌آمديم. 

آنان به كفر نزديكترند تا به ايمان. 

به زبان چيزهايى مى‌گويند كه به دل اعتقاد ندارند و خدا به آنچه در دل نهفته مى‌دارند آگاهتر است.

کریم

در این آیه هم بحث راجع به جنگ احد را تداوم می بخشد.

منظور کریم از منافقین، 

بخشی از سکنه مدینه اند که موضع سیاسی خنثی میان مسلمین مدینه و کفار مکه دارند.

هدف خدا از شکست مسلمین در جنگ احد، معرفی عملی (تجربی) منافقین بوده است.

به آنها گفته مى‌شد: 

بياييد در راه خدا كارزار كنيد يا به دفاع پردازيد. 

مى‌گفتند:

 اگر يقين داشتيم كه جنگى درمى‌گيرد، با شما مى‌آمديم. 

منافقین

با زبان بازی، عذر می آورند

و

دم به تله مسلمین نمی دهند.

آنها

  جنگ بین مسلمین مدینه و کفار مکه را نامحتمل می دانند.

آنان به كفر نزديكترند تا به ايمان.

کریم

نوسان انان میان مسلمین و کفار را به معنی نزدیگی آنها به کفار تفسیر می کند.

ضمنا از اخلاق و گفتار و رفتار منافقین انتقاد می کند:

به زبان چيزهايى مى‌گويند كه به دل اعتقاد ندارند و خدا به آنچه در دل نهفته مى‌دارند آگاهتر است.

مشخصه مهم منافقین، ناسازگاری زبان با دل (ظاهر با باطن، حرف با نیت) است.

دیالک تیک ظاهر و باطن

یکی از فرم های بسط و تعمیم دیالک تیک پدیده و ماهیت (نمود و ذات) است.

البته محتوای دیالک تیک ظاهر و باطن، محدودتر و فقیرتر از محتوای دیالک تیک پدیده و ماهیت است.

دیالک تیک ظاهر و باطن

بیشتر عقیدتی است:

ظاهر پارسا داشتن و باطن فاسد داشتن.

در حرف ابراز خلوص و ارادت داشتن و در دل خصومت و عداوت پروردن.

منشاء فکری و معرفتی تظاهر و تزویر و تقیه و ریا 

همین

دیالک تیک ظاهر و باطن

است.  

ادامه دارد.