خود آموز خود اندیشی (۹۹۹)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت اول

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۰ ـ ۸۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

۱

مرا جفا و وفای تو پیش، یکسان است

که هرچه دوست پسندد به جای دوست، نکو ست.

 

معنی تحت اللفظی:

نزد من، جفا و وفای تو یکسان است.

چون پسند دوست تعیین کننده است.

 

اما دلیل سعدی بر یکسانی وفا و جفا شنیدنی است:

چون معیار نیک و بد، پسند و نفرت دوست است.

 

این به معنی انکار (۱) نیک و بد است.

 

این به معنی انکار عینیت نیک و بد است.

 

 بنا بر این ادعای سعدی

 نیکی و بدی عینی و واقعی و مستقل از اراده و منافع «دوست» وجود ندارد.

 

یعنی

 نیکی و بدی امری سوبژکتیو است، نه (۲).

 

پس نیکی و بدی امری سوبژکتیو است، نه اوبژکتیو.

 

آنچه در نهایت معصومیت و مظلومیت بیان می شود، وقتی در ضمیر توده نفوذ کند، به قدرت مادی مخربی مبدل می شود و راه را برای ارتکاب هر جنایتی هموار می سازد.

بدین طریق، به فرمانی و یا به فتوائی می توان مخالفان «دوست» کذائی را قصابوار تکه تکه کرد.

 

یعنی

عمل خیر «در خود» وجود ندارد.

عمل خیر عملی است که دوست می پسندد.

 

انسان خوب و بد هم به همین سان.

اگر کسانی مورد پسند دوست نباشند، بدون کوچکترین تحقیق و تفکر و تأمل می توان خونشان را ریخت و مال شان را به غارت برد و خورد و خوراند.

 

معیار و ملاک عینی، هنجار و قانونی 

 لازم نیست،

 فتوائی از سوی دوست 

کافی است.

 

ادامه دارد.