خود آموز خود اندیشی (۹۹۵)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت اول

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۰ ـ ۸۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

 

۱

بگفتا:

«سرت، گر ببرد به تیغ؟»

 

بگفت:

«این قدر نبود از وی دریغ

 

مرا خود ز سر نیست، چندان خبر

که تاج است بر تارکم یا تبر.»

معنی تحت اللفظی:

حریف از گدا زاده پرسید:

«اگر پادشا زاده سرت را به شمشیر بسپارد، چه خواهی کرد؟»

گدا زاده گفت:

«سرم هم فدای او.

برای من  فرقی ندارد که او تاج بر سرم نهد و یا با تبر سرم را از تنم جدا سازد.»

 

 سعدی

 در این دو بیت شعر،

دیالک تیک عشق

را

نخست به شکل دیالک تیک گدازاده و پادشازاده بسط و تعمیم می دهد و بعد آن را به شکل دوئالیسم هیچ و (۱) مسخ و مثله و مخدوش می کند.

 

سعدی در این بیت شعر، دیالک تیک عشق را نخست به شکل دیالک تیک گدازاده و پادشازاده بسط و تعمیم می دهد و بعد آن را به شکل دیالک تیک هیچ و همه چیز مسخ و مثله و مخدوش می کند.

 

گدازاده آنچنان تحقیر می شود که از لجن هم بی ارزشتر و خوارتر می شود، آنسان که حتی کسی حاضر به تف کردن بر رویش نمی شود.

 

این سقوط بشری را می گویند، عشق و در باره اش میلیونها غزل و قصیده و رباعی می سرایند.

 

گدازاده به بی ارزشی، پوچی و هیچی مطلق خویش رسیده است.

او برای ارتقا دادن شاهزاده کذائی به درجه همه چیز، به انکار (۲) خویش پرداخته است.

 

او برای ارتقا دادن شاهزاده کذائی به درجه همه چیز، به انکار خویشتن خویش پرداخته است.

گدازاده منکر هویت، ماهیت، حیثیت و شخصیت خویش است.

 

این را می توان پستی و سقوط مطلق نام داد، که با خود ستیزی شروع می شود و به بیگانه (۳) می انجامد.

 

این را می توان پستی و سقوط مطلق نام داد، که با خودستیزی شروع می شود و به بیگانه پرستی می انجامد:

از نفرت به خود آغاز می شود و به (۴) به غیر منتهی می شود.

 

از نفرت به خود آغاز می شود و به عشق به غیر منتهی می شود.

 

ادامه دارد.