دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۴۶۹)

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت

و

دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین  

 مدل

۱

·    مدل یک واژه لاتینی است و به معانی زیر به کار می رود:

الف

۱

·    مدل به پدیده ای و یا به اوبژکتی اطلاق می شود که در آن، خطوط ماهوی پدیده ها و یا اوبژکت های طبقه مربوطه تجسم می یابند و نمودار می گردند.

۲

·    مدل الگوی پدیده ها و یا اوبژکت های طبقه مورد نظر است.

·    مثلا مدل بنیادی سوسیالیسم

ب

۱

·    مدل به بازتولید مصنوعی پدیده ای و یا اوبژکتی با وسایل معرفتی و یا فنی اطلاق می شود که برای پژوهش اوبژکت بازتولیدگشته  و یا برای پژوهش رفتار آن مورد استفاده قرار می گیرد.

۲

·    مدل بدین معنا عبارت است از اوبژکت مادی و یا فکری مصنوعی که به واسطه آن اوبژکت پژوهش (موضوع پژوهش) مدل سازی (مدلاسیون) می شود.

۳

·    این عملیات جانشینی و جایگزینی  اوبژکت های پژوهش (موضوع پژوهش) در مواردی صورت می گیرند که  پژوهش خود اوبژکت مورد نظر در مرحله توسعه معین تئوری و پراتیک دشوار باشد و یا نتایج حاصله از شناخت اوبژکت مورد نظر، برآورنده حوایج پراتیک نباشند.

۴

·    مدل این فونکسیون معرفتی را ایفا می کند.

·    برای اینکه مدل به برکت انطباق معین میان عناصرش و روابطش از سویی و به برکت عناصر و روابط اوبژکت پژوهش از سوی دیگر، جای اوبژکت مدل سازی شده را می گیرد و آن را نمودار می سازد.

ادامه دارد.