خود آموز خود اندیشی (۹۸۶)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت اول

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۰ ـ ۸۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

۱

ز من صبر بی او توقع مدار

که با او هم امکان ندارد قرار

معنی تحت اللفظی:

من در حضور او  حتی نمی توانم صبر و شکیب و آرامش داشته باشم، چه رسد به اینکه در غیاب او داشته باشم.

 

سعدی

 در این بیت شعر،

 جنون را به بهترین وجهی تشریح می کند.

گدازاده بی خرد خردستیز

خود را برای هیچ و پوچ به چاهی انداخته که بیرون شدن از آن دشوار است.

 

این آخر و عاقبت همه خران و خردستیزان است.

 

این آخر و عاقبت همه کسانی است، که دیالک تیک عینی هستی را در عالم خیال به زور، لت و پار می کنند و خیال می کنند که هنر کرده اند.

 

دیالک تیک عینی هستی

را

 می توان در عالم خیال، به طرق مختلف، به اهداف مختلف، به بهانه های مختلف تخریب کرد، ولی نمی توان آخر و عاقبتی جز سرگردانی داشت.

 

گدازاده

کلافه و سردرگم است.

نه بی شاهزاده آرام و قرار دارد و نه با شاهزاده.

نه بی شاهزاده می تواند اعتبار مجازی کسب کند و نه با شاهزاده می تواند رابطه واقعی برقرار کند.

او با توسعه و تعمیم دیالک تیک وسیله و (۱)  به شکل دیالک تیک عشق و اعتبار مجازی آغاز به کار کرده است.

 

او با توسعه و تعمیم دیالک تیک وسیله و هدف به شکل دیالک تیک عشق و اعتبار مجازی آغاز به کار کرده است،

ولی وسیله (عشق پا در هوا) در غیاب هدف حقیقی،

 خود را تدریجا مستقل کرده است.

عشق

 اکنون وسیله و هدف همزمان شده است.

 

گدازاده های پایان قرن بیستم نیز به همین روز افتاده اند.

 

عشق برای گدازاده

هم استراتژی است و هم تاکتیک است.

هدفی در کار نیست.

 

کسی که عارفانه و خردستیزانه «رد تئوری بقا»  بنویسد، کسی که دیالک تیک بقا و فنا را لت و پار کند، کسی که  عارفانه و خردستیزانه استراتژی و تاکتیک را در یکدیگر ذوب کند، یعنی دیالک تیک استراتژی و تاکتیک را به گور سپارد، به همین روز می افتد، که گدازاده افتاده است.

او اکنون نه راه به پس دارد و نه راه به پیش.

او سرگردان و کلافه است، 

حافظ خواهد گفت مثل پرگار حول خود می چرخد:

 

دل چو پرگار به هر سو دورانی می کرد

و اندر آن دایره، سرگشته پا برجا بود.

معنی تحت اللفظی:

دلم شبیه پرگار فعال بود.

بی آنکه بتواند به جایی برسد.

  

ادامه دارد.