قرآن کریم از دیدی دیگر (۲۶۱)

      

ویرایش و تحلیل

 از

فریدون ابراهیمی

﴿وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ هُوَ خَيْرًا لَّهُم ۖ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ ۖ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ﴾
[ آل عمران: ۱۸۰]

آنان كه در نعمتى كه خدا به آنها عطا كرده است بخل مى‌ورزند، مپندارند كه در بخل ورزيدن برايشان خير است. نه، شر است. 

در روز قيامت آنچه را كه در بخشيدنش بخل مى‌ورزيدند چون طوقى به گردنشان خواهند آويخت. و از آن خداست ميراث آسمانها و زمين و او به هر كارى كه مى‌كنيد آگاه است.

مفهوم مرکزی این آیه کریم

بخل

است.

دیالک تیک بخل و بخشش 

از

 دیالک تیک های اتیکی (اخلاقی) مهم اشرافیت برده دار و فئودال است.

بخل

در این آیه به معنی خست به کار رفته است.

خست به عنوان شر تلقی می شود.

دلیل مادی ـ معیشتی ـ جامعتی ارتقای این دیالک تیک به درجه دیالک تیک های اتیکی (اخلاقی)

انباشت ثروت در قطب اقلیت انگل و انگشت شمار برده دار و بعدها فئودال

و

انباشت ذلت در قطب توده برده و رعیت و فقرای بیخانمان است که اکثریت عظیم جامعه را تشکیل می دهند.

در اتیک اشرافیت برده دار و فئودال،

برای حفظ همبود از انفجار انقلابی و تأمین همزیستی صلح امیز طبقه حاکمه با توده،

اغنیا باید هر از گاهی به فقرا مساعدت مادی و مالی کنند تا قوت لایموتی به دست آورند و از فقر و فاقه نمیرند.

سعدی در بوستان و گلستان بابی را به این دیالک تیک اختصاص داده 

و

راجع به این مفاهیم توضیحات مفصل داده است.

مراجعه کنید

به

خودآموز خوداندیشی

 

محتوای طبقاتی  دیالک تیک بخل و بخشش

ارتجاعی و ضد بورژوایی

 است.

 دیالک تیک بخل و بخشش

  در اتیک (اخلاق) بورژوایی، وارونه می شود:

خست (بخل) به درجه فضیلت اخلاقی ارتقا داده می شود و بخشش مورد نکوهش قرار می گیرد.

 

ادامه دارد.