سوسیالیسم و کمونیسم اوتوپیکی (13)

پروفسور دکتر وینفرید شرودر

برگردان شین میم شین

IV

سوسیالیسم انتقادی ـ اوتوپیکی

1

·        پس از شکست قیام بابوف و پیروزی سیاسی بورژوازی، هنگامی که «نظام اجتماعی معقول» و «دولت عقلی» مورد نظر فلاسفه روشنگری بمثابه حاکمیت ایدئالیزه شده ی بورژوائی از کار در آمد، فوریه و سن سیمون  در فرانسه و اون در انگلستان، اولین کسانی بودند که قدم در راه حل تضادهای طبقاتی منطبق با وضع و حال تاریخی نهادند.

2

·        مارکس و انگلس وجه مشترک این سه سوسیالیست اوتوپیکی بزرگ را در نکات زیر می دانند:

الف

·        در فقدان پیوند آنها با پرولتاریا

ب

·        در ایمان آنها به استقرار جامعه بی طبقه از طریق مسالمت آمیز.

·        مثلا از طریق تربیت اقشار اجتماعی، به انضمام سرمایه داران (طبقه حاکمه).

3

·        مارکس و انگلس از سوی دیگراشاره می کنند، که سوسیالیست های اوتوپیکی به معارف مهم نوین زیر دست یافته بودند که کمونیست های اوتوپیکی سابق از آنها خبر نداشتند:

الف

·         اهمیت طرح تاریخی فوریه

ب

·        انتقاد پرمحتوای فوریه از نظام بورژوائی

·        (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد 2، ص 88، 60، جلد 20، ص 242)

الف

طرح تاریخی فوریه

 فرانسوا ماری چارلز فوریه

 (1772 ـ 1837)

از مهمترین نمایندگان سوسیالیسماوتوپیکی

1

·        بنظر فوریه بشریت از چهار مرحله متوالی زیر گذشته است که هرکدام شالوده (پله پایین) مرحله بعدی بوده اند:

·        توحش

·        پدرسالاری

·        بربریت

·        تمدن

الف

·        فوریه کمونیسم اولیه خودپو (ناآگاهانه، خود به خودی) را مرحله توحش می نامد.

ب

·        فوریه مرحله رواج صنایع کوچک و اقتصاد مبتنی بر مبادله   را مرحله پدرسالاری می نامد.

ت

·        فوریه مرحله ی رواج صنایع متوسط و تجارت توسعه یافته را مرحله بربریت می نامد.

پ

·        فوریه   مرحله رواج صنایع بزرگ را، یعنی مرحله ای را که با نظام بورژوائی موجود انطباق دارد، مرحله تمدن می نامد.

2

مرحله ایدئال فالانستر

·        آماج فوریه، عبارت است از راهنمائی بشریت به مرحله پنجم توسعه تاریخی اش، که حاوی مشخصات زیرین خواهد بود:

الف

·        مرحله ای که در آن، اغنیا دیگر به خرج فقرا زندگی نمی کنند.

ب

·        مرحله ای که در آن، آنارشی (هرج و مرج) اقتصادی و مبارزه مبتنی بر رقابت، جای خود را به سازمان تولید نعمات و توزیع مبتنی بر تعاونی های کشاورزی و تولیدی صنعتی ـ دستی می دهد.

ت

·        مرحله همبود (اجتماع) اقتصادی خودمختار که فوریه ان را فالانستر می نامد.

3

·        برطبق نقشه فوریه فالانسترها با یکدیگر متحدند.

4

·        گرایشات فوریه نه تنها از خصلت فدراتیو حکایت می کنند، بلکه علاوه بر آن، تقریبا عاری از افکار سیاسی اند.

5

·        فالانسترها همبودهای اجتماعی و اقتصادی اند، ولی همبودهای سیاسی نیستند.

6

·        اهداف اصلی فوریه به شرح زیر بوده اند:

الف

·        حل تضادهای اجتماعی

ب

·        از بین بردن هرج و مرج  

ت

·        از بین بردن مبارزات رقابت آمیز  

پ

·        هماهنگ سازی جهان.

ادامه دارد.