دانش تجربی (2) (بخش آخر)

پروفسور دکترالفرد کوزینگ

برگردان شین میم شین

   

10

 ریچارد آوناریوس (1843 ـ 1896)

فیلسوف آلمانی

از نمایندگان امپیریوکریتیسیسم

·        ایدئالیسم ذهنی، دانش تجربی را با ادراک یکی می گیرد و آن را قاعدتا به مقوله مرکزی سیستم های فلسفی خود تبدیل می کند.

·        (اوه ناریوس، « نقد دانش تجربی محض»)

الف

 جورج برکلی (1685 ـ 1753)

اسقف، تئولوگ، امپیریست و فیلسوف ایرلندی ـ انگلیسی

مؤسس ایدئالیسم ذهنی

·        جورج برکلی (برکه لی)  دانش تجربی را حتی بمثابه جریان روانی محض قلمداد می کند.

ب

 دیوید هیوم (1711 ـ 1776)

فیلسوف، اقتصاددان و تاریخدان

از نمایندگان برجسته روشنگری انگلستان

از اقتصاددان ما قبل اقتصاد کلاسیک

معلم کانت و از دوستان و همفکران آدام اسمیث

·         دیوید هیوم دانش تجربی را بهم پیوستن ایده ها بنا بر عادت می داند.

ت

 ایمانوئل کانت (1724 ـ 1804)

برجسته ترین نماینده فلسفه کلاسیک آلمان

·        بنظر کانت، دانش تجربی با شناخت یکسان است.

·        دانش تجربی شناخت مرکب است که تنها بوسیله فرم های تفهیم تجسمی و مفاهیم اپریوریستی (ماورای تجربی)  فهم که بکمک شان احساس ها مورد کند و کاو قرار می گیرند تا به وحدت ترکیبی دست یابند، امکان پذیر می گردد.

پ

·        نئوکانتیانیسم با آغاز از کانت و با اشاره به هیوم و برکلی، دانش تجربی را بطور کلی خالق اشیا می نامد.

·        مراجعه کنید به نئوکانتیانیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

13

·        مفهوم «دانش تجربی» مفهوم صریح و روشنی نیست:

الف

·        مفهوم «دانش تجربی» هم استنتاجات ماتریالیستی را امکان پذیر می سازد.

ب

·        و هم استنتاجات ایدئالیستی ـ ذهنی را.

14

·        از این رو، مفهوم «دانش تجربی» را باید به زبان علمی در تعریف صریح و در خطوط جهان بینانه واضح و روشن مورد استفاده قرار داد.

15

·        به قول لنین، «درپشت کلمه دانش تجربی، بی تردید هم می تواند گرایش ماتریالیستی در فلسفه نهفته باشد، هم گرایش ایدئالیستی و هم گرایش کانتی و هیومی.

·        دانش تجربی هم گرایش ماتریالیستی و هم گرایش ایدئالیستی در فلسفه را شامل می شود و درهم آمیزی آنها را تضمین می کند.»

·        (کلیات لنین، جلد 14، ص 143، 148)

·        مراجعه کنید به  پراتیک، شناخت در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پایان