نفی نفی (۳)

 

 پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان

 شین میم شین

۱۹

·      انگلس قانون نفی نفی را در سلسله ای از مثال های ساده و ملموس مربوط به عرصه های مختلف هستی توضیح داده است:

الف

قانون نفی نفی در عرصه نباتات

۱

·      «یک دانه جو را در نظر بگیریم:

·      بیلیون ها دانه از این قبیل آرد می شوند، پخته می شوند، برای تهیه آبجو به کار  می روند و به مصرف می رسند.

۲

·      اما اگر یکی از این دانه های جو بر زمین مناسب بیافتد، تحت تأثیر رطوبت و گرما، دستخوش تغییر خاص خود خواهد شد.

·      جوانه خواهد زد.

·       دانه ـ به مثابه   دانه ـ نابود خواهد شد.

·      یعنی نفی خواهد شد.

·       به جای آن، گیاهی خواهد رویید، گیاهی که از دانه نشئت گرفته است.

·      گیاه به مثابه   نفی دانه است.

۳

·      اما جریان عادی حیات این گیاه از چه قرار است؟

۴

·      گیاه رشد می کند، شکوفا می شود، تشکیل سنبل می دهد و سرانجام دانه جو را به بار می آورد.

·      با رسیدن دانه ها گیاه خشک می شود (می میرد) و به نوبه  خود نفی می شود.

۵

·      ما در نتیجه این نفی نفی دوباره دانه جو نخستین را به دست می آوریم.

·      اما نه تکدانه نخستین را، بلکه ده، بیست و یا سی بار بیشتر از آن را (و چه بسا بهتر از آن را. مترجم)

۶

·      تغییر ظاهر غلات بسیار کند صورت می گیرد و جو امروز با جو صد سال پیش فرق چندانی ندارد.

۷

·      اما اگر یک گیاه تزئینی ـ مثلا ارشیده ـ را در نظر بگیریم، مسئله بهتر قابل فهم خواهد بود:

·      باغبانی با دانش و فراست خود دانه ارشیده را می کارد و نتیجه نفی نفی، نه فقط تعداد زیادی دانه ارشیده، بلکه علاوه بر آن، دانه ارشیده با کیفیت بهتر خواهد بود که گل های زیباتری را به بار می آورد و هر تکرار این روند، هر نفی نفی نو، آن را کمال بیشتری می بخشد.

 ب

قانون نفی نفی در عرصه جانوران

۱

·      همانند روند رشد دانه، روند تکثیر حشرات، مثلا پروانه ها صورت می گیرد.

۲

·      پروانه ها از تخم پدید می آیند.

·      یعنی از نفی تخم پدید می آیند.

·       دوره تبدیل را از سر می گذرانند، به پروانه بالغ استحاله  می یابند و پس از جفتگیری  و تخمگذاری می میرند.

·       یعنی نفی می شوند.

۳

·      گیاهان و جانوران عمرشان به کوتاهی عمر پروانه ها نیست.

·      آنها قبل از مرگ خود، بارها و بارها دانه، تخم و نوزاد خاص خود را تولید می کنند.

·      اما ما این تفاوت را مورد صرفنظر قرار می دهیم.

·      ما فقط می خواستیم نشان دهیم که نفی نفی در هر دو عرصه جهان متعلق به موجودات زنده، واقعا صورت می گیرد.»

·      (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۰، ص ۱۲۶)

ادامه دارد.