خرد ـ انسان ـ تاریخ (۷۵)

پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

فصل ششم

وظیفه فکری فلسفه کلاسیک بورژوایی آلمان

بخش اول

ادامه

۱۰۳

·     به همین دلیل تبری جستن ایده ئولوگ های بورژوایی از خرد و مطالبات مستخرجه از خرد و انکار کم و بیش اعتبار خرد در رابطه با همه انسان ها، پس از تشکیل نظام جامعه ای کاپیتالیستی، امری قابل اثبات اوبژکتیو (عینی) است.

۱۰۴

·    موضوع خرد از آن به بعد نیز وارد ایده ئولوژی طبقه اجتماعی دیگری می شود که ضد بورژوازی است و رسالت تاریخی اش رهایش خویشتن و نتیجتا رهایش کل بشریت از استثمار و سرکوب و ستم است.

·    یعنی خرد از این به بعد، وارد جهان بینی علمی پرولتاریا می شود.

بخش دوم

۱

·      فلسفه کلاسیک بورژوایی با فرانسیس بیکن و دکارت سربرمی کشد.

۲

·     تفکر فرانسیس بیکن و دکارت به طرز بنیادی با ایده ئولوژی کهنه و فرتوت جامعه فئودالی تفاوت دارد:

·     فرانسیس بیکن و دکارت واقعیت عینی را بر خلاف تفکر فئودالی ـ روحانی،  چیزی تصور نمی کردند که از خدا آمده است و به خدا برمی گردد (انا لله و انا الیه راجعون)، بلکه چیزی تصور می کردند که توسط خود انسانها قابل تسلط و تحول و تغییر است.

۳

·     فرانسیس بیکن و دکارت می خواستند، قبل از هر کاری، با اختراع متد فکری نوین، انسان ها را به تسلط بر واقعیت عینی قادر سازند.

۴

·    به قول کلاسیک های مارکسیسم، «هم فرانسیس بیکن و هم دکارت فرم تغییریافته تولید و تسلط عملی بر طبیعت توسط انسان ها را نتیجه متد فکری تغییریافته می دانستند.

·    این در اثر دکارت تحت عنوان دیسکورس لا ملیوده آشکار می گردد.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۳، ص ۴۱۱)

۵

·    البته  فرانسیس بیکن و دکارت با این تصور، دچار توهم بودند.

·    چون اعلام متد فکری نوین، نتایج بیواسطه در زمینه تسلط انسان ها بر طبیعت و جامعه را به دنبال نمی آورد.

·    برای تسلط انسان بر طبیعت و جامعه، شرایط دیگری ضروت دارند.

·    حقیقت را باید در وارونه تصور فرانسیس بیکن و دکارت جست و جو کرد.

۶

 

·    اما از سوی دیگر، تحول رادیکال (ریشه ای) طرز تفکر موجود در ایده ئولوژی فئودالی ـ روحانی به میراث مانده، ضرورت ناگزیر داشت تا جایگاه تضمین شده ای برای دعوی طرز تفکر بورژوایی نوین در زمینه ی  تسلط راسیونال انسان بر طبیعت و جامعه  در تئوری پدید آید.

·    (مانفرد بور، «جایگاه تاریخی فلسفه فرانسیس بیکن و دکارت»، ص ۲۵)

ادامه دارد.