۱۴۰۲ فروردین ۲۳, چهارشنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تجربی و نظری (امپیریکی و تئوریکی) (۹) (بخش آخر)

 

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان

شین میم شین

 

درک مارکسیستی رابطه تجربی ـ نظری
ادامه

 

۷

·    دانش نظری را نباید به مثابه چیزهای زیر محسوب داشت:

 

الف

·    به مثابه تلخیص و یا اختصار صرف

 

ب

·    به مثابه جمعبندی  استنتاجی صرف

 

پ

·    به مثابه تعمیم داده های مشاهده تجربی

 

ت

·    رابطه میان تجربی و نظری را نباید چنین تعبیر کرد که گویا می توان عناصر منفرد دانش نظری را مستقیما در عناصر متناسب دانش تجربی خلاصه کرد.

 

۸

·    متدئولوژی مارکسیستی علوم بر آن است که دانش نظری به مثابه کل، یعنی به مثابه سیستم با سطح دانش تجربی پیوند دارد.

 

۹

·    بنابرین برای اثبات هر حکم نظری مفروض نباید در هر حال به معارف تجربی متناسب با آن رجوع کرد.

 

۱۰

·    این امر می تواند عمدتا در چارچوب سیستم نظری مورد بحث صورت گیرد.

·    آنجا که رابطه حکم مورد نظر با احکام نظری دیگر و کلیت آنها با سطح دانش تجربی مورد توجه قرار می گیرد.

 

۱۱

·    در این پیوند تجربی و نظری عوامل زیرین نقش مهمی بازی می کنند:

 

الف

·    مشاهده

ب

·    آزمون و آزمایش

پ

·    تفسیر

ت

·    توصیف

ث

·    توضیح

ج

·    فرضیه

ح

·    پیشگوئی و غیره

 

۱۲

·    به عنوان مثال، هر سیستم احکام نظری باید هم قادر به توضیح امور قابل مشاهده، قابل تشخیص در آزمایش و امثالهم باشد و هم قادر به پیشگوئی نظری چنین اموری باشد.

 

۱۳

·    هر سیستم نظری در فرم یک تئوری فرضیه ای ـ استقرائی باید به طور تجربی قابل تفسیر باشد.

·    یعنی عناصر منفرد سیستم نظری باید قابل تبیین به زبان مشاهده باشند، در حالیکه عناصر دیگر، تفسیر تجربی خود را در رابطه منطقی با اینها به دست می آورند و غیره.

 

۱۴

·    مسئله مهم در روشن کردن رابطه تجربی و نظری عبارت است از حلاجی معیارهای ارزیابی کمی درجه ای که در احکام نظری به وسیله داده های تجربی تأیید و یا اثبات می شوند.

 

۱۵

·    در این مورد استفاده از مفهوم احتمال مفید به نظر می رسد و راه پهناورتری برای پژوهش گشوده می شود که در آن انواع مختلف منطق احتمالات باید کارآئی خود را نشان دهند.

 

۱۶

·    رابطه تجربی و نظری در فلسفه مارکسیستی به مثابه مسئله مبرم پژوهش های بعدی در چارچوب متدئولوژی مارکسیستی نوین علوم و یا منطق پژوهش علمی و شناخت  مارکسیستی و در مبارزه بر ضد درک نئوپوزیتیویستی این رابطه (تجربی و نظری) در نظر گرفته می شود.

 

۱۷

·    اولین موفقیت ها را در این زمینه فلاسفه و منطقیون زیر از اتحاد شوروی کسب کرده اند:

·    راکتوف، و. الف. اسمیرنوف، شویریف، تاوانتس، زینویف و ....

 

پایان


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر