سیری در جهان بینی احسان طبری (91)

احسان طبری

(1295 ـ 1368) 

چگونه بحث کنیم؟

نامه مردم شماره 194

(27 اسفند 1358)

تحلیلی از

شین میم شین

تز بیستم

 

این را هم باید دانست که بحث کردن کار ساده‌ ای نیست.

شما که می ‌خواهید از اندیشه، مشی و تاریخ حزب دفاع کنید،

باید فردی مطلع باشید،

 باید بتوانید با وقوف بر مسئله و نیز با ایمان

از تز خود دفاع کنید،

باید فردی کاملاً صدیق باشید.

·        تماتیزه کردن (موضوع بحث قرار دادن) اندیشه و مشی و تاریخ حزب توده (و هر حزب و سازمان و دار و دسته دیگر) به معنی ایدئالیزه کردن (عاری از عیب و نقص تلقی کردن) اندیشه و مشی و تاریخ حزب توده است.

·        این طرز «تفکر»، نه رئالیستی است و نه راسیونالیستی.

·        یعنی نه با واقع بینی سازگار است و نه با خردگرائی.

·        این طرز «تفکر» اما چیست و چه نام دارد؟

1

این را هم باید دانست که بحث کردن کار ساده‌ ای نیست.

شما که می ‌خواهید از اندیشه، مشی و تاریخ حزب دفاع کنید،

·        این طرز «تفکر»، مشخصه اصلی استالینیسم است.

·        این طرز «تفکر»، نشاندهنده نفوذ عمیق استالینیسم در حزب توده است.

·        استالینیسم احزاب توده ای را به طویله مبدل می سازد و اعضای احزاب توده ای را به مشتی گاو و خر.

2

·        استالینیسم،  مکتب اوبسکورانیستی لائیک است.

·        اوبسکورانیسم به گرایشی اطلاق می شود که مردم را عمدا و آگاهانه در جهل و نادانی نگه می دارد و مانع تفکر مستقل آنها می شود.

·        اوبسکورانیسم مردم را در مرحله باور به قوای ماورای طبیعی میخکوب می کند.

·        نمونه بارز و معاصر اوبسکورانیسم، طالبانیسم و فرم های فوندامنتالیستی و مذهبی مشابه اند.

3

این را هم باید دانست که بحث کردن کار ساده‌ ای نیست.

شما که می ‌خواهید از اندیشه، مشی و تاریخ حزب دفاع کنید،

·        این استالینیسم است که برای حقیقت عینی تره خرد نمی کند و دفاع از حقیقت عینی و در نتیجه، دفاع از منافع استراتژیکی توده های مولد و زحمتکش را با دفاع از اندیشه و مشی و تاریخ حزب جایگزین می سازد.

4

این را هم باید دانست که بحث کردن کار ساده‌ ای نیست.

شما که می ‌خواهید از اندیشه، مشی و تاریخ حزب دفاع کنید...

·        طبری در این حکم (جمله)، دیالک تیک وسیله و آماج را به شکل دیالک تیک بحث و دفاع از اندیشه و مشی و تاریخ حزب بسط و تعمیم می دهد.

·        بحث بدین طریق به وسیله تدافعی تبدیل می شود و دفاع از دژ «اندیشه و مشی و تاریخ حزب» به آماج.

·        جهان پهناور به اشاره انگشت طبری در پیش چشمان طلاب او هم می کشد و در حزبی خلاصه می شود.

·        مبارز توده ای به سرباز ساده ای تنزل می یابد که آماجی جز حراست از دژ کذائی حزب توده ندارد.

·        اندیشه و مشی و تاریخ حزب اما در عین حال به آب زمزم شسته و تطهیر می شود.

·        آن سان که به چیزی بی عیب و نقص و در نهایت کمال استحاله می یابد.

·        دژی زرین و پر جلال و جبروت که فقط به درد حراست و حفظ و تحکیم می خورد و لاغیر.

5

·        در اندیشه و مشی و تاریخ حزب توده همه چیز ظاهرا در نهایت بی عیبی است و به هیچ تغییر و تحولی در آن احتیاجی نیست.

·        آنچه در ورای گفته ی طبری می تپد، نشانه متافیزیک ریشه داری در طرز تفکر او، علیرغم تکرار مکانیکی واژه های مرده ی دیالک تیک و  قوانین دیالک تیکی است:

الف

·        در کمال مطلق دیدن بعضی چیزها

ب

·         ایستا دیدن بعضی چیزها

6

·        طبری در هر صورت، پیشاپیش هدف و آماج از بحث را تعیین می کند:

·        دفاع از اندیشه، مشی و تاریخ حزب.

·        این بدان معنی است که  طلاب طبری با نیت و غرض قبلی وارد بحث می شوند و فکر و ذکری جز دفاع از دژ حزب توده ندارند.

·        این اما همان چیزی است که طبری نمی خواهد که در طرف مقابل وجود داشته باشد.

·        طرف بحث باید بنا بر رهنمود طبری، بی غرض باشد.

7

·        طبری عملا بی آنکه خود متوجه باشد، حسن نیت مریدانش را قلع و قمع می کند:

·        او از توده ای ها،  مشتی ماکیاولیست حقیقت ستیز می سازد.

·        توده ای بدین طریق به ماشین بی شعور و بی روحی بدل می شود که فونکسیون واحدی را همیشه و همه جا جامه عمل می پوشاند:

·        دفاع مکانیکی از اندیشه، مشی و تاریخ حزب توده.

·        بدین طریق، جنجال و دوئل در «بحث»، پیشاپیش برنامه ریزی می شود.

ادامه دارد.