فصل
پنجم
ایدئالیسم
پروفسور
دکتر اندراس گدو
برگردان
شین میم شین
بخش
دوم
هاله
دوگانه ایدئالیسم فلسفه بورژوائی واپسین
نطفه
های نظری پوزیتیویسم و فلسفه حیات
نفی
و انکار فلسفه خرد دیالک تیکی
بورکه،
فریدریش شله گل، نوالیس، اشلایرماخر
ادامه
8
هانس گئورگ گادامر (1900 ـ 2002)
فیلسوف آلمانی
از نمایندگان هرمه نویتیک فلسفی
آثار:
حقیقت و متد
برنده جوایز بیشمار
·
تاریخ بعدی فلسفه هرمه نویتیکی از
دروسین و دیلتی تا هایدگر و گادامر عواقب ضرور طرح اشلایرماخر را آشکار ساختند:
الف
·
«فلسفه هرمه نویتیکی» تجزیه و تلاشی وحدت خرد
را از بین نمی برد.
ب
·
نتیجه نهائی «فلسفه هرمه نویتیکی»
این می شود که خرد دست و پا بسته به اسارت «ایراسیونالیته (غیرعقلانیت) افراد منفرد قرار فرستاده شود.»
9
·
این اقدامات در جهت تغییر فرم
ایدئالیسم و تفسیر فلسفه حیاتی دیالک تیک ستیزی (نقد دیالک تیک) از دروسین و دیلتی
تا هایدگر و گادامر منشاء مشترکی با طرح شله گل دارند.
·
طرح شله گل فقط بلحاظ استدلال
متفاوت است.
10
·
تداوم درک فلسفی ـ هرمه نویتیکی اشلایرماخر
از سوی جریان تاریخی مکاتب فلسفه حیات، مستقیم تر از بازتاب های (نظرات) فریدریش
شله گل صورت می گیرد که عمدتا بریده بریده و وحی گونه اند.
11
·
درک فلسفی ـ هرمه نویتیکی اشلایرماخر
موضعگیری ها و نقطه نظرات فلسفه حیاتی را بیشتر تحت تأثیر قرار می دهد و بیانگر
پیشاپیش آنها ست.
12
آدام هاینریش مولر (1779 ـ 1829)
فیلسوف، دیپلمات، دولت تئوریسین آلمانی
از اعضای محفل رومانتیک وین
·
در دهه اول قرن نوزدهم، در ایام
رونق دیالک تیک هگل، «تعلیمات اضداد» رومانتیکی از سوی آدام مولر و شوبرت فرم
فلسفی به خود می گیرد و بر ضد دیالک تیک هگل وارد صحنه می شود.
گوت هیلف هاینریش شوبرت (1780 ـ 1860)
طبیعت فیلسوف، پزشک، ظبیعت پژوه رومانتیک آلمانی
13
·
«تعلیمات اضداد» رومانتیکی خود را به مثابه
درک بحران جا می زند و مدعی ارائه راه خروج از بحران از طریق احیای وحدت مذهب و
علم می شود.
·
ضمنا مذهب را بر علم مقدم می داند.
14
·
آدام مولر ادعا می کند که «با نگرش
همیشه متغیر به جهان و شعور» «می توان فلسفه لایتغیر ابدی» ئی را تقطیر کرد که نه
مبتنی بر موصوف درخود باشد و نه مبتنی بر ماهیت مطلق مسائلی که توصیف می شوند.
·
چنین فلسفه ای فقط به درک اضداد و
تأثیر متقابل اکتفا نخواهد کرد که بیشتر چیزها را خیره سرانه، بیهوده، فراتر از
محدودیت های بشری می دانند.
·
این فلسفه درخواهد یافت و برای ابد
اثبات خواهد کرد که مسائل واقعیت فراتر از رابطه و تضاد، متناقض، بی معنی و توخالی
اند.»
·
(استنسل، «رومانتیک های آلمانی»، جلد 1، ص
315)
15
·
این به اصطلاح «دیالک تیک» تجارب
متوالی انقلاب و رستاوراسیون (شکست انقلاب و احیای شرایط پیشین)، روشنگری و
روشنگری ستیزی فیده ئیستی را خاطرنشان می شود.
·
(فیده ئیسم به موضعگیری معرفتی ـ نظری ئی اطلاق می شود که
عقیده (مذهبی) را به مثابه تنها بنیان تمامت شناخت قلمداد می کند و عقیده را برتر
از عقل می شمارد. مترجم)
16
·
این دیالک تیک واره با نسبی جا زدن «حقایق متضاد» به تحکیم مطلق های مذهبی و دولتی
می پردازد که قابل توضیح مفهومی نیستند.
17
·
آدام مولر در کلاس درس در شهر
درسدن آلمان می گوید:
·
«ما آموخته ایم که کلیه تفاوت ها و اضداد
پایان ناپذیر که طبیعت، زمانه و بشر در آنها پدیدار می گردد، همدیگر را نفی نمی
کنند، بلکه همه با هم وجود دارند تا در تأثیر متقابل بسان مرد و زن زندگی اصیل را
تولید کنند.
·
با هر حقیقت که ما اکنون مورد
مدافعه قرار می دهیم، به حقیقت ضد آن می اندیشیم و آگاهانه از آن طرفداری می کنیم.
·
برای اینکه از آمیزش این دو حقیقت
ضد هم، حقیقت ثالثی زاده می شود که می توان آن را حقیقت اصیل نامید.»
·
(آدام مولر «درس های درسدن»، ص 283)
18
اثری از طراح ارجمند محله هفته
·
هگل این نگرش مسخره راجع به اضداد
را به چالش می کشد و آن را عوضی گرفتن دیالک تیک با «تاب بازی» می شمارد.
·
(هگل، «آثار 20 جلدی»، جلد 8، ص 172)
19
·
شله گل اصل «خرد دیالک تیکی» را
محکوم می کند و بدین طریق محتوای ضد دیالک تیکی استنباط خود از اضداد را آشکار می
سازد.
20
·
ورنر کول اشمیت از «بازی دیالک
تیکی با اضداد در مبادله مداوم ارزش های (اقطاب) همانند و متضاد» سخن می گوید.
·
از «شادی در افراط، از شادی در
ساختن و از بین بردن در آن واحد و جا زدن آن جائی به مثابه آنتی تز و جای دیگر به
مثابه هویت (همان قبلی).»
·
(کول اشمیت، «نیهلیسم رومانتیک»، آرندت،
«نیهلیسم به مثابه پدیده ای در تاریخ علوم انسانی در بحث قرن ما»، ص 82، 1974 )
21
·
در نظریات شاتوبریان، ده بونا و
کلرید، دیالک تیک ستیزی به مثابه صفت ممیزه جهان فکری ضد روشنگری و ضد تفکر کلاسیک
بورژوائی نمودار می شود.
·
البته در خارج از حیات فکری آلمان،
دیالک تیک ستیزی موضوع مستقیم چالش نبوده است.
22
·
در این نقطه نظرها اما بازی با
پارادوکس های حل شده و یا بظاهر حل شده نیز اشاعه داده می شود.
·
(پارادوکس به چیزی اطلاق می شود که حاوی
تضادی بظاهر لاینحل و بی معنی است. مترجم)
19
فرانسوا رنه شاتوبریان (1768 ـ 1848)
نویسنده، شاعر و دیپلومات فرانسوی
از مخالفان انقلاب فرانسه، فلسفه خرد و فلسفه روشنگری
·
شاتوبریان در خاطرات خود راجع به
مقاله اش در زمینه انقلاب فرانسه می
نویسد:
·
«من به مثابه جمهوریخواه، خادم سلطنت بودم.
·
به مثابه فیلسوف، شیفته مذهب بودم.
·
این چیزها اصلا اضداد محسوب نمی
شوند.
·
اینها نتایج عدم یقین به تئوری و
یقین به عمل بشری محسوب می شوند»
·
(شاتوبریان، «خاطرات»، جلد 1، ص 662ريال
1958)
پایان
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر