دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (64)

فصل پنجم

ایدئالیسم

پروفسور دکتر اندراس گدو

برگردان شین میم شین

بخش دوم

هاله دوگانه ایدئالیسم فلسفه بورژوائی واپسین

نطفه های نظری پوزیتیویسم و فلسفه حیات

نفی و انکار فلسفه خرد دیالک تیکی

بورکه، فریدریش شله گل، نوالیس، اشلایرماخر

1

·        در ایدئالیسم فلسفه بورژوائی واپسین تداوم ایدئالیسم پیشین از سوئی پرده پوشی و از سوی دیگر مطلق می شود. 

2

·        در گرایش اصلی فلسفه بورژوائی واپسین از خطوط گسست آن از تفکر کلاسیک بورژوائی، شکافی میان آن و تفکر کلاسیک بورژوائی پدید آورده می شود.

·        آن سان که هاله دوگانه ای تشکیل می یابد:

الف

·        هاله اول آنجا ست که فلسفه بورژوائی واپسین حساب خود را از تفکر کلاسیک بورژوائی جدا می کند و در روابط مهم بر ضد آن موضع می گیرد و دیگر نمی خواهد که ایدئالیسم باشد.

ب

·        هاله دوم آنجا ست که فلسفه بورژوائی واپسین فلسفه ای ایدئالیستی است و میراث کلاسیک بورژوائی را و یا گشتاور مجزائی از آن را تداوم می بخشد.

3

·        این هاله دوگانه را مجموعه ایدئالیسم بورژوائی واپسین در خود دارد.

4

·        در جریانات، مکاتب و نظریات منفرد در دوره ها و مراحل مختلف، هر دو هاله یاد شده بطرزی ناهمگون نمودار می گردند و به نحو بغرنج و تمایزمندی با یکدیگر مرتبط اند.

5

·        با گرایش مخالف، یعنی با بازتولید ایدئالیسم آشکار و عریان، این هاله دوگانه نه مغلوب می گردد و نه رشته پیوند آندو پاره می شود.

6

·        پرورش فرقه های احیا و نوتفسیر شده ی ایدئالیسم پیشین در رنسانس ایدئالیستی در نقطه عطف قرن، بر نقد میراث فلسفی از دوره کلاسیک بورژوائی (در خود فلسفه پرورش یافته نیز) سرپوش می گذارد.  

·        اما همزمان هاله ای تحکیم می شود که گویا احیای ایدئالیسم برای مقابله با پوزیتیویسم و فلسفه حیات ضرورت داشته است.

7

·        در گذار از فلسفه کلاسیک بورژوائی به فلسفه بورژوائی واپسین ـ و گذار به ایدئالیسم نوسازی شده آن ـ خصوصیات ایدئالیسم در حال تشکیل بورژوائی واپسین نمودار می گردند و در پیدایش خصوصیت نظری و تاریخی خاص آن، می توان هاله چسبیده بدان را تعیین کرد.

·        این گذار در چهار مرحله صورت می گیرد، چهار مرحله ای که به یکدیگر تنیده اند و هرازگاهی ـ ولی نه همیشه ـ نسبت به یکدیگر مرزبندی می کنند.   

ادامه دارد.