سیری در حماسه داد (69)

اثری از فرج الله میزانی (جوانشیر)

(از قربانیان قتل عام زندانیان سیاسی در سال 1367)

سرچشمه

 راه توده  

ویرایش از شین میم شین

5

سرپیچی های بزرگ و قیام ها در زمان کاوس

پ

قیام رستم علیه کاوس

1

·        میان رستم آزاده و کاوس دیوانه خود کامه، همواره کشمکش بوده است.

·        رستم کاوس را لایق شهریاری نمی داند و دربار او را فاسد می داند، تا جایی که پسرش سیاوش را از او می گیرد تا خود تربیت دهد.

2

·        اما اختلاف رستم با کاوس وقتی به اوج می رسد که خبر کشته شدن سیاوش را به رستم می دهند.

·        رستم در تمام جریان فرار سیاوش، در جهت استقرار صلح بنیادی با توران تلاش می ورزد و همواره از سیاوش جانبداری می کند.

·        وقتی می شنود این شاهزاده صلح جو به دست افراسیاب کشته شده، ابتدا به سراغ کاوس می رود.

3

·        بنظر رستم انتقام خون سیاوش را باید ـ قبل از همه ـ از کاوس گرفت که با خود کامگی و دیوانگی کار را به اینجا کشانده است.

4

·        رستم با دلی کینه جو سپاهی فراهم می آورد، درفش قیام بر ضد کاوس بر می افرازد و به سوی قصر شاهی روی می نهد تا کاوس را از تخت شاهی به زیر کشد.

ســـــپاهی فــــراوان بر پـیـلتـــــن

ز کشـــمیر و کابل شـــــدند انجمن

به درگـاه کـاوس بـنـــــــــهاد روی

دو دیده پر از آب و دل کینه جوی

5

·        این حرکت رستم نه سرپیچی ساده، بلکه قیام مسلحانه بر ضد شاه است.

6

·        رستم به نزدیکی کاوس می رسد و پایان سلطنت او را اعلام می کند:

تهمتن

چو آمــد به نــزدیک کاوس کـی

سرش بود پر خاک و پر خاک پی

بدو گفت:

«خوی بد، ای شــــــهریار

پراکنــدی و تخـمـت آمـد بـه بــــار

تو  را مهــر ســـــودابه بد خــوی

زســر برگرفت افسـر خسـروی

کنـــون آشــــکارا بـبـینــی همی

که بر مــوج دریا نشــــینی همی

از اندیشه خــرد و شـاه ســترگ

بـیـامد بمــا بر زیـــانی بـــزرگ»

7

·        رستم به سوی سودابه، زن کاوس می رود و او را که در فرار و مرگ سیاوش گناهکار اصلی است، به دو نیم می کند.

8

·        کاوس از جایش تکان هم نمی خورد.

·        در این کشور رستم همه کاره است و نه او.

تهـمتــن برفـت از بر تخـت اوی

ســوی خان ســـودابه بنهاد روی

ز پرده به گـیسوش بیرون کـشید

ز تخت بزرگی اش در خون کشید

به خنجــر به دو نـیــم کردش به راه

نجـنبـیـد بـرجـای کاوس شـــــاه

9

·        مردم ایران رستم را تأیید می کنند:

·         

·        همه شـــهر ایران به مــاتم شـــدند

·        پر از درد نزدیک رستم شــدند

10

·        این دیگر پایان کار کاوس است.

·        گردان و ایرانیان به گرد رستم حلقه می زنند و زیر فرمان او به جنگ ترکان می روند.

11

·        در مبارزه ای بزرگ بر افراسیاب پیروز می شوند و در زمانی که هنوز کاوس زنده است، کیخسرو را به جای وی به شاهی می نشانند.

ادامه دارد.