فصل
پنجم
ایدئالیسم
پروفسور
دکتر اندراس گدو
برگردان
شین میم شین
بخش
اول
سرپوش
نهادن بر اهمیت تضاد ماتریالیسم و ایدئالیسم
یکسان
جا زدن فلسفه با ایدئالیسم
ادامه
10
برتراند راسل (1872 ـ 1970)
فیلسوف، ریاضی دان، منطقدان انگلیسی
مؤلف (با الفرد وایتهد) مهمترین اثر
ریاضی موسوم به «اصول ریاضی»
پدر فلسفه تحلیلی
مبارز صلح و خلع سلاح
استاد دانشگاه
برنده جایزه نوبل ادبیات (1950)
·
برتراند راسل در آخرین فاز «علمی ـ
رئالیستی» زندگی فلسفی خویش ماتریالیسم را
بدشورای برسمیت می شناسد.
·
اما برعکس آن، در شرح حال (اوتو
بیوگرافی) فکری خود در رابطه با رابطه ماتریالیسم و ایدئالیسم برای ماتریالیسم
اهمیت چشمگیری قائل می شود.
·
(برتراند راسل، «تکامل فلسفی من»، ص 29، 154،
1975)
11
·
منادیان «ماتریالیسم استرالیا»،
اسمارت و یا آرمسترانگ تمایل دارند که به طرح و اصطلاح ماتریالیسم در تفکر فلسفی
غیر مارکسیستی دو باره حق حیات قائل شوند.
·
(اسمارت، «فلسفه و رئالیسم علمی»، ص 5، 15،
1963. ماتریالیسم در مجله فلسفه، شماره 60، 1963، آرمسترانگ، «تئوری مادی مغز»،
1968)
12
·
پا به عرصه نهادن مجدد مسئله جسم و
روح در مجموع، حاوی فعلیت و حضور بدیل ماتریالیسم و ایدئالیسم است.
13
·
وقتی تحت عنوان «فلسفه تحلیلی» بحث
نومینالیست ها و رئالیست های افلاطونی، فنومنولیست ها و رئالیست های فیزیکی،
امپیریست ها و راسیونالیست ها، فقها، اگنوستیک ها (ندانمگرایان) و آته ئیست ها (کفار)
یعنی چالش فکری میان فرم های هنوز زنده ماتریالیسم و ایدئالیسم باز تولید می شود و
تداوم می یابد، این بدان معنی است که پوزیتیویسم ـ بر خلاف ادعای خود ـ هنوز بر
مشاجره ماتریالیسم و ایدئالیسم غالب نیامده است.
14
·
شاهد این مدعا سرنوشت مقوله حقیقت
است:
·
سرنوشت مقوله حقیقت دستخوش تعویض
و افت و خیز مدام است:
الف
·
گاهی درجه و مقام مقوله حقیقت بشدت
تنزل می یابد.
ب
·
آنگاه غیبت کبرای مقوله حقیقت
فرامی رسد.
ت
·
تا دوباره از عالم غیب ظهور کند و سر
و کله اش پیدا شود.
15
·
شاهد دیگر این مدعا، شکنندگی و تضعیف
فلسفی معیار حقیقت در تاریخ پوزیتیویسم است.
16
·
در تفکر بورژوائی واپسین اما این
توهم همچنان وجود دارد که ایدئالیسم در حال زوال و یا جا خالی کردن است.
17
·
اما وقتی بخواهی ایدئالیسم معاصر
را طرح کنی، بناچار به تضاد میان توهم زوال ایدئالیسم و قدر قدرتی بی چون و چرای آن
برخورد می کنی.
18
الفرد سیریل اوینگ (1899 ـ 1973)
فیلسوف بریتانیائی
مؤلف آثار متعدد
·
کتاب الفرد سیریل اوینگ در اوایل
سال های 30 قرن بیستم با ادعای «نگرش انتقادی» به ایدئالیسم نوشته شده است.
·
با علم به این مسئله که ایدئالیسم در «تضاد شدید» با «قوی ترین تأثیرات فلسفی در عصر حاضر» قرار دارد و ضمنا «تنها جریانی که
در فلسفه معاصر پرنفوذتر از بقیه است، ایدئالیسم نام دارد.»
19
·
الفرد سیریل اوینگ اما بر آن بوده
که اصطلاح ایدئالیسم به دلیل فقدان محبوبیت بزودی فراموش خواهد گشت و اثری جز نامی
از جریانی فلسفی در روزگار ماضی از آن باقی نخواهد ماند.
·
برای اینکه بسیاری از فلاسفه احساس
می کنند که نه به جرگه ایدئالیست ها تعلق دارند و نه به جرگه رئالیست ها.
·
بلکه در میان آندو قرار دارند و
ترجیح می دهند که به هر دو تعلق داشته باشند.
·
(الفرد سیریل اوینگ، «ایدئالیسم، نگرش
انتقادی»، چاپ سوم، ص 1، 1961)
20
جورج برکلی (1685 ـ 1753)
اسقف، تئولوگ، امپیریست و فیلسوف ایرلندی ـ انگلیسی
مؤسس ایدئالیسم ذهنی
·
«نگرش انتقادی» الفرد سیریل اوینگ تصورات معرفتی
ـ نظری ایدئالیسم ذهنی را مورد بحث قرار می دهد.
·
ولی آخر سر نه به مخالفت با اسقف
برکلی، بلکه به اعاده اعتبار به او منتهی می شود.
21
·
الفرد سیریل اوینگ ضمنا به دفاع از
محتوا و اصطلاح مکتبی موسوم به ایدئالیسم نظری می پردازد که گویا «برای تئوری
رئالیستی شناخت و ادراک جای خاصی اختصاص داده است.
·
ضمنا اضافه می کند که اوبژکت های
فیزیکی بالاخره باید حاوی روح و یا دانش تجربی ئی باشند که برای آنها وجود دارد.»
·
(الفرد سیریل اوینگ، «ایدئالیسم، نگرش
انتقادی»، چاپ سوم، ص 390، 1961)
22
·
انتقاد کذائی الفرد سیریل اوینگ از
ایدئالیسم نهایتا به دفاع از ایدئالیسم منتهی می شود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر