تضاد اصلی، تضاد فرعی
احمد سپیداری
منبع:
نوید نو
تحلیلی
از
یدالله سلطانپور
همانطور که ذکرش گذشت
ما
قبل
از
ادامه تحلیل
به
تعدادی
از
تضادهای دیالک تیکی مهم
اشاره می کنیم
و
تعریف مختصری از آنها
و
ضمنا
از
تضاد اصلی
عرضه می داریم:
۱
تضادهای ساختاری و روندی
(دیالک تیک ساختار و روند)
۲
تضاد های داخلی و خارجی
(دیالک تیک داخلی و خارجی، درونی و برونی)
۳
تضادهای ماهوی و غیرماهوی
(تضاد های اصلی و فرعی، عمده و غیرعمده، اساسی و غیراساسی)
(دیالک تیک ماهیت و پدیده، بود و نمود، ظاهر و ذات)
۴
تضادهای آشتی پذیر و آشتی ناپذیر
(غیر آنتاگونیستی و آنتاگونیستی)
تضادهای سیستم نگهدار و سیستم برانداز (سیستم ستیز)
۳
تضاد های ماهوی و غیر ماهوی
(دیالک تیک ماهیت و پدیده، بود و نمود، ذات و ظاهر)
(تضادهای اصلی و فرعی)
در
انبوهه تضادها
باید
میان تضادهای ماهوی و غیرماهوی
فرق گذاشت.
مراجعه کنید
به
دیالک تیک پدیده و ماهیت
و
یا
دیالک تیک نمود و بود
۱
تضاد ماهوی
را
که
تعیین کننده خصلت و توسعه پدیده مربوطه
است
و
باقی تضادهای این انبوهه تضادها
تابع
آنند،
تضاد اصلی
نیز
می نامند.
تضادهای فرعی
تضادهائی
را
می نامند،
که
حاوی مشخصات زیر باشند:
الف
تضادهائی
که
در
پیوند مربوطه
غیرماهوی
(نمودین)
باشند.
ب
تضادهائی
که
برای توسعه پدیده،
تأثیر تعیین کننده ای
اعمال نکنند.
پ
تضادهائی
که
تابع تضاد اصلی
باشند.
ت
تضادهائی
که
حل آنها
به
حل تضاد اصلی
وابسته
باشد.
۲
تضاد های ماهوی و غیر ماهوی
(دیالک تیک ماهیت و پدیده، بود و نمود، ذات و ظاهر)
(تضادهای اصلی و فرعی)
تضاد ماهوی و یا اصلی
در
هر
سیستم
با
ماهیت آن سیستم
در
رابطه است.
۳
در
دیالک تیک پدیده و ماهیت
(ظاهر و ذات، نمود و بود)
نقش تعیین کننده
از
آن ماهیت
است.
۴
بنابرین
حل تضاد اصلی ویا ماهوی
به
معنی
تحول ماهوی سیستم مربوطه
است.
۵
ماهیت
به
چه معنی است؟
۶
مثال
نمکدانی
را
که
حاوی نمک طعام
است،
در
نظر
می گیریم.
۷
نمکدان
تجسم (جسمیت یابی) دیالک فرم و محتوا
ست:
فرم نمکدان
می تواند
استوانه ای، گلابی واره و غیره
باشد.
۸
محتوای نمکدان
را
بلورهای نمک طعام، آب، املاح معدنی دیگر از قبیل آهن و مس و سرب و غیره به مقادیر بسیار ناچیز
تشکیل می دهند.
۹
نمکدان
اما
ضمنا
تجسم دیالک تیک پدیده و ماهیت
است.
۱۰
سؤال
اکنون
این
است
که
تفاوت فرم با پدیده و محتوا با ماهیت
چیست؟
۱۱
پدیده، فنومن و یا نمود
از
تجرید جنبه های فرمال اساسی چیزها
تشکیل می یابد.
۱۲
به
همین دلیل
پدیده، فنومن و یا نمود
نقش تعیین کننده
در
فرم هر چیزی
را
به
عهده دارد.
۱۳
اگر
پدیده، فنومن و یا نمود
از
مجموعه مشخصات فرمال چیزی
حذف شود،
آن چیز
فرم زدایی
می شود.
یعنی
به
چیزی فاقد فرم تبدیل می شود.
یعنی
سلب چیزیت
می شود.
۱۴
این
بدان معنی است
که
فرم
به
لحاظ کمی
غنی تر
از
پدیده و یا نمود
است.
۱۵
فرم
اما
به
لحاظ کیفی
فقیرتر و حقیرتر
از
پدیده و نمود
است.
۱۶
یعنی
فرم
از
تجرید مشخصات فرعی بیشماری
تشکیل یافته است.
مثلا
از
تجرید رنگ و بو و طعم و غیره
تشکیل یافته است.
۱۷
رابطه محتوا با ماهیت
هم
بسان رابطه فرم با پدیده
است.
۱۸
محتوای نمکدان
را
بلورهای نمک طعام، آب، املاح معدنی دیگر از قبیل آهن و مس و سرب و غیره به مقادیر بسیار ناچیز
تشکیل می دهند.
۱۹
ماهیت نمکدان
را
اما
فقط
بلورهای نمک طعام
(موله کول های سدیم کلرید)
تشکیل می دهند
که
اگر
حذف شوند،
نمک طعام
سلب ماهیت
می شود.
یعنی
نمکیت خود
را
از
دست می دهد.
یعنی
به
چیز دیگری
مبدل می شود.
۲۰
این
بدان معنی است
که
محتوا
به
لحاظ کمی
غنی تر
از
ماهیت
است.
۲۱
محتوا
اما
به
لحاظ کیفی
فقیرتر و حقیرتر
از
ماهیت
است.
۲۲
تضاد های ماهوی و غیر ماهوی
(دیالک تیک ماهیت و پدیده، بود و نمود، ذات و ظاهر)
(تضادهای اصلی و فرعی)
حالا
می توان
تضاد ماهوی و یا اصلی
را
تعریف کرد:
تضاد ماهوی و یا اصلی
تضادی
است
که
حل آن
به
تغییر ماهیت سیستم مربوطه
منجر می شود.
مثلا
به
تحول مناسبات تولیدی (زیربنای اقتصادی) جامعه
منجر می شود.
۲۳
اکنون
دیگر
نمی توان
تضاد اصلی و یا ماهوی
را
سلب عینیت
کرد.
۲۴
دیگر
نمی توان
به
طرز سوبژکتیویستی و پراگماتیستی
به
تعیین تضاد اصلی و یا ماهوی
خطر کرد
اعلام داشت
که
تضاد ولایت فقیه با مردم
تضاد اصلی جامعه
است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر