خود آموز خود اندیشی (۱۱۶۹)

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت هشتم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص  ۸۷ ـ ۸۸)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

 

دیوان حافظ و سعدی جولانگاه وارونه سازی های رنگارنگ است:

 

حافظ  

نصیب ما ست بهشت، ای خداشناس، برو

که مستحق کرامت گناهکارانند

معنی تحت اللفظی:

بهشت نصیب گناهکاران می شود و نه درهیزگاران.

 

خواجه در این بیت غزل هم به وارونه سازی دیالک تیک داد و ستد در فرم های زیر می پردازد:

دیالک تیک نیکوکاری و بهشت

و

دیالک تیک بدکاری و دوزخ.

 

دلیل خواجه این است که مستحق کرامت (بزرگواری) الهی، نه خداشناسان،‌ بلکه معصیتکارانند.

خواجه

دگم های مذهبی را حتی به میل و منفعت خود  تحریف می کند تا عوام فریبی کند.

مستحق کرامت الهی شدن، احتمالی و تصادفی و استثنائی است و نه الزامی و جبری و حتمی.

جبری و حتمی و الزامی

مستحق عذاب الهی شدن آنان است.

 

ادامه دارد.