فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تئولوژی منفی (فقه منفی) (۳)

 

پروفسور  دکتر هاینتس پپرله

برگردان

شین میم شین

 

۶

نیکولاس کوزانوس

 

نیکولاس کوزانوس

 (۱۴۰۱ ـ ۱۴۶۴) 

فیلسوف، تئولوگ، ریاضی دان، کاردینال

از نخستین هومانیست های آلمانی

در دوره گذار از قرون وسطای واپسین به عصر جدید آغازین

  

۱

·    نیکولاس کوزانوس نیز تئولوژی منفی را به همان سان مشخص می کند:

·    «جهل مقدس به ما می آموزد که خدا در بیان نمی گنجد.

 

۲

·    زیرا خدا بی نهایت بزرگتر از همه چیزهائی است که در بیان می گنجند...

 

۳

·    ما از طریق مستثنی سازی (استثناء) و نفی (انکار) است که می توانیم به حقیقت خدا وقوف حاصل کنیم.

 

۴

·    همانطور که دیونی سیوس بزرگ، او را نه حقیقت، نه عقل، نه نور و نه هیچ چیز دیگر می نامد.»

·    (نیکولاس کوزانوس، «دوکتا ایگنورانتیا»، ص ۲۶، ۸۷)

 

۷

·    چون تئولوژی منفی غیر قابل اجرا از کار در آمد و همان مشکلاتی را به دنبال آورد که تئولوژی مثبت و سمبولیک به دنبال می آورند، کسی حاضر نشد، قاطعانه به نمایندگی از آن برخیزد.

 

۸

·    تاریخ اغلب، گذار سیال از تئولوژی سمبولیک به تئولوژی مثبت را نشان می دهد.

 

۹

·    اما علیرغم این محدودیت، تئولوژی منفی در تاریخ فلسفه ایدئالیستی رواج وسیع یافته است.

 

۱۰

·    موضع تئولوژی منفی ـ قبل از همه ـ در جریانات زیر یافت می شود:

 

الف

·    در فلسفه شرق باستان

 

ب

·    در فلسفه چین

پ

·    در نئوافلاطونیسم

 

ت

·    در آموزه های (تعالیم) سران کلیسای پاتریستیک

 

ث

·    در متافیزیک قرون وسطی

·    (مایستر اکهارت)

 

ادامه دارد.