خود آموز خود اندیشی (۸۹۹)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شو

مقدمه

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۸)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

 

حافظ

غلام همت آنم، که زیر چرخ کبود

ز هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد است.

معنی تحت اللفظی:

من مخلص کسی ام که بی خیال بی خیال است

و

تعلق خاطر به کسی و چیزی ندارد.

 

حافظ

من از جان بنده سلطان اویس ام

اگرچه یادش از چاکر نباشد.

معنی تحت اللفظی:

من از صمیم دل نوکر سلطان اویس هستم.

اگر چه او از نوکرش حتی خاطره ای به خاطر ندارد.

 

همان حافظی که در حالت مستی و یا هشیاری

غلام همت کسی بوده که «از رنگ تعلق آزاد است»،

اکنون خود را غلام پادشاه چلقوزی قلمداد می کند.

پادشاهی که کمترین یادی از او ندارد.

 

حافظ در این بیت غزل

دیالک تیک طبقه حاکمه و توده

را

به شکل دوئالیسم ارباب و بنده و چاکر بسط و تعمیم می دهد.

حافظ

بر خلاف تصور برخی خران احصیلکرده

مداح و مبلغ و مدافع نظام جامعتی برده داری بوده است.

 

ادامه دارد.