شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت یازدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۶۶)
بخش دوم
۱
تیغ بر آر از نیام، زهر بر افکن به جام
کز قبل ما قبول و ز طرف ما رضا ست.
معنی تحت اللفظی:
اگر ما را به شمشیر ببندی و یا مسموم مان کنی،
ما واکنشی جز قبول و رضایت نشان نخواهیم داد.
سعدی
در این بیت شعر،
نحوه رفتار عاشق کذایی در مقابل معشوق کذایی را در قالب غزلی عاشقانه تعیین می کند.
یار کذائی
می تواند تیغ از نیام برآرد و گردن عاشق کذائی را بزند،
می تواند زهر در جامش بریزد و بکشد،
یار کذایی (طبقه حاکمه)
خودمختار است، خودکامه است و سعدی مشکلی با اینها همه ندارد.
چون استراتژی و تاکتیک او قبول و رضا در برابر زور و زر است.
آنچه به ظاهر خطاب به زنی زیبا و فریبا ادا می شود،
در واقع خطاب به طبقه اشراف بنده دار، فئودال و دربار است.
اما ترفند و شعبده سعدی و حافظ
در تلقین غیرمستقیم این استراتژی و تاکتیک به توده مولد و زحمتکش است.
توده مولد و زحمتکش باید ستمکشی را در رابطه با معشوق خویش تمرین کنند و تن شان برای شلاق فئودالی ـ بنده داری نرم شود.
ستمکشی نخست در فردی ترین، پنهانی ترین و ظریف ترین زوایای روح توده مولد و زحمتکش تمرین می شود،
تا بعد به عرصه چرکین و خونین جامعه طبقاتی انتقال یابد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر