سیری در جهان بینی محمود دولت آبادی (12)

تحلیلی از 

 میم حجری

نون نوشتن

محمود دولت آبادی

در جامعهٔ ما یک تغییر عجیب رخ داده است

 که اثرات و نشانه‌ های آن را در فرد فرد مردم می ‌توان مشاهده کرد

و آنچه را اکنون می‌بینیم

چیزی جز بازتاب تأثیرات همین دگرگونی نیست.

·        منظور محمود دولت ابابدی از مفهوم «تغییر عجیب در جامعه»، شکست انقلاب بورژوائی سفید و پیروزی عنگلاب اسلامی سیاه است.

·        دولت آبادی ـ بی اعتنا به سطح دانش دانشگاهی و غیره اش ـ نویسنده ی رئالیست بزرگی است.

·        هنرمند که حتما نباید تحصیلات دانشگاهی داشته باشد تا هنرمند خوبی باشد.

·        خیلی از اساتید دانشگاه ها ـ چه در مقیاس ملی و چه در سطح بین المللی ـ آدم های تک بعدی اند و از تفکر مفهومی چه بسا بی بهره اند.

·        تحصیلات دانشگاهی هنرمند، بد نیست.

·        ولی معیار تعیین کننده ای هم نیست.

·        چرا و به چه دلیل؟ 

 
1

در جامعهٔ ما یک تغییر عجیب رخ داده است

 که اثرات و نشانه‌ های آن را در فرد فرد مردم می ‌توان مشاهده کرد

و آنچه را اکنون می‌بینیم

چیزی جز بازتاب تأثیرات همین دگرگونی نیست.

·        دلیل اوبژکتیوش (عینی اش) این است که انعکاس جامعه در ائینه ضمیر آدم ها ـ در تحلیل نهائی ـ انعکاسی طبقاتی است.

·        ما پس از شکست انقلاب بورژوائی سفید و پیروزی عنگلاب اسلامی سیاه، با کارگرانی مواجه شدیم که با شم طبقاتی خویش، به ماهیت ارتجاعی اجامر جمکران و جماران پی برده بودند و عمیقا ناراضی و عصبانی و نگران بودند.

·        در حالیکه خیلی از اساتید دانش کاه ها و سران احزاب و سازمان ها برای تحکیم این نظام فئودالی ـ فوندامنتالیستی سنگ تمام می گذاشتند.

2

در جامعهٔ ما یک تغییر عجیب رخ داده است

 که اثرات و نشانه‌ های آن را در فرد فرد مردم می ‌توان مشاهده کرد

و آنچه را اکنون می‌بینیم

چیزی جز بازتاب تأثیرات همین دگرگونی نیست.

·        محمود دولت آبادی نویسنده ای فلسفه فقیر، ولی رئالیست است.

·        چرا و به چه دلیل ما به این نتیجه رسیده ایم؟

3

·        دلیل این استنتاج ما کلیدر به مثابه یکی از آثار مهم دولت آبادی است:

·        موضوع کلیدر ـ در تحلیل نهائی ـ تحولات اجتماعی پس از پیروزی انقلاب بورژوائی سفید است.

·        روشنفکران جامعه که عمدتا خاستگاه طبقاتی و یا حتی پایگاه طبقاتی فئودالی داشته اند، همه از دم مخالف انقلاب بورژوائی سفید بوده اند.

·        از جلال آل احمد تا احمد شاملو.

·        حتی روشنفکران بی چون و چرای توده ای ـ البته به دلایل تاریخی و تجربی تلخ ـ مخالف انقلاب بورژوائی سفید بوده اند.

·        دولت آبادی به مثابه مؤلف کلیدر، ماهیتا طرفدار انقلاب بورژوائی سفید نبوده و ضمنا به هنگام تحریر کلیدر تحت فشار مضاعف بوده است:

الف

·        دولت آبادی از سوئی تحت فشار جو ضد انقلابی حاکم بر جامعه بوده است.

·        دراین دوره از تاریخ ایران، تنها حامی بی ریای انقلاب بورژوائی سفید، توده های مولد و زحمتکش شهر و روستا بوده اند.

·        توده هائی که حزب شان را (حزب بزرگ توده را)  همین شاه با حمایت امپریالیسم امریکا و انگلیس، نابود کرده بود و پس از نابودی آن، بخشی از برنامه حزب توده را جامه عمل می پوشاند و به همین دلیل، مورد حمایت توده قرار می گرفت.

ب

·        دولت آبادی از سوی دیگر تحت فشار سازمان امنیت انقلاب بورژوائی سفید بوده است.

·        چون طبقه حاکمه جدید بر پیشانی او مهر کمونیستی زده بود  و حتی ابائی از آن نداشت که بزرگ ترین نویسنده کشور را به شکنجه گاه دعوت کند و بلحاظ بدنی و روحی و روانی آش و لاش کند.

4

در جامعهٔ ما یک تغییر عجیب رخ داده است

 که اثرات و نشانه‌ های آن را در فرد فرد مردم می ‌توان مشاهده کرد

و آنچه را اکنون می‌بینیم

چیزی جز بازتاب تأثیرات همین دگرگونی نیست.

·        کلیدر تحت این فشار مضاعف تحریر می یابد و ضمنا عرصه تجسم این دیالک تیک است.

·        محمود دولت آبادی اما در منگنه این دیالک تیک فشار، به رئالیسم وفادار می ماند.

·        کلیدر ـ بلحاظ محتوا و ماهیت ـ رمان دفاع از انقلاب بورژوائی سفید است.

·        کلید اما بلحاظ فرم، مرثیه ای در رثای مناسبات تولیدی فئودالی است.

·        کلید را می توان دیالک تیک رئالیسم و اموسیونالیسم (عاطفه گرائی) محسوب داشت:

·        در کلیدر هم زباله وارگی و بی دورنمائی فئودالیسم اثبات می شود  و هم در رثای فئودالیسم سوگواری صورت می گیرد.

·        خواننده هوشمند کلیدر هم به حقانیت تاریخی انقلاب بورژوائی سفید پی می برد و هم همنوا با دولت آبادی نوحه می خواند و در عزای فئودالیسم اشک می ریزد.

5

در جامعهٔ ما یک تغییر عجیب رخ داده است

·        جفنگ وارگی این جمله به این دلیل است که آن نه از رهگذر بی خبر از خدا و خرمائی، بلکه از مؤلف کلیدر است که بهترین شناسنده انقلاب بورژوائی سفید و در تحلیل نهایی، مؤید انقلاب بورژوائی سفید بوده است.

·        در جامعه محمود دولت آبادی، رستاوراسیون صورت گرفته است.

·        انقلاب بورژوائی سفید توسط اشرافیت بنده دار و فئودال و روحانی سرنگون شده است.

·        پس از انقلاب بورژوائی بزرگ فرانسه نیز رستاوراسیونی صورت گرفت و استبداد فئودالی سه دهه حکومت کرد.

6

در جامعهٔ ما یک تغییر عجیب رخ داده است

 که اثرات و نشانه‌ های آن را در فرد فرد مردم می ‌توان مشاهده کرد

و آنچه را اکنون می ‌بینیم

چیزی جز بازتاب تأثیرات همین دگرگونی نیست.

·        محمود دولت آبادی در این جمله، احتمالا بطور ناخود آگاه، دیالک تیک زیربنای اقتصادی و روبنای ایده ئولوژیکی را به شکل دیالک تیک تغییر عجیب در جامعه و تخریب اعضای جامعه بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از آن زیربنای اقتصادی (تغییر عجیب در جامعه) می داند.

·        دولت آبادی البته این دیالک تیک را به معنی منفی آن به کار می برد:

الف

·        زیربنای اقتصادی جامعه پس از پیروزی انقلاب بورژوائی سفید، کاپیتالیستی بوده است.

ب

·        عنگلاب اسلامی سیاه، تحت رهبری ارتجاع سیاه، یعنی اشرافیت بنده دار و فئودال و روحانی به پیروزی رسیده است.

·        در توهم اشرافیت بنده دار و فئودال و روحانی، قرار بر این بوده که جامعه بورژوائی ایران به صدر اسلام رجعت داده شود.

7

·        چرخ تاریخ را اما نمی توان به میل و هوس و اراده این و آن به عقب برگرداند.

·        چون به آسانی نمی توان نیروهای مولده را تخریب و تار و مار کرد.

·        به عنوان مثال، دیگر نمی توان تراکتور را از رده خارج کرد و خیش چوبی را به توده های مولد و زحمتکش تحمیل نمود.

·        به همین دلیل مناسبات تولیدی سرمایه داری تحت رهبری بد ترین دشمنان آن، یعنی اشرافیت بنده دار و فئودال و روحانی به نحو تهوع انگیز و تضادمندی ادامه حیات می دهد و حتی تعمیق می یابد.

·        جامعه ایران پس از شکست انقلاب بورژوائی سفید و پیروزی عنگلاب اسلامی سیاه، بلحاظ ساختار اقتصادی، کاپیتالیستی تر از زمان شاه شده است.

·        این حقیقت امر را همه صاحب نظران امپریالیستی در رسانه ها و خود محمود دولت آبادی د همین جفنگ تصریح می کنند.

·        دولت آبادی هم از این حقیقت امر بی خبر نیست.

·        چون خود دولت آبادی، دیگر دولت آبادی زمان شاه نیست.

·        دولت آبادی به احتمال قوی دیری است که خودش بورژوا شده است.

·        سؤال این است که چرا او از تغییر عجیب در جامعه سخن می گوید؟

8

در جامعهٔ ما یک تغییر عجیب رخ داده است

 که اثرات و نشانه‌ های آن را در فرد فرد مردم می ‌توان مشاهده کرد

و آنچه را اکنون می ‌بینیم

چیزی جز بازتاب تأثیرات همین دگرگونی نیست.

·        اعجاب انگیزی این تغییر در ماهیت ارتجاعی طبقه حاکمه جدید است:

·        مناسبات تولیدی سرمایه داری به مثابه زیربنای اقتصادی، پس از پیروزی عنگلاب اسلامی سیاه، با روبنای ایده ئولوژیکی فئودالی و بخشا حتی با روبنای ایده ئولوژیکی صدر اسلام اداره می شود.

·        کلافگی محمود دولت آبادی هم به همین دلیل است.

ادامه دارد.