توضیح
طرح از مجله ارجمند هفتهپروفسور گئورگ کلاوس
برگردان شین میم شین
• توضیح به نسبت دادن حکمی و یا تئوری ئی بر حکم و تئوری دیگر اطلاق می شود.
• شمای ساده توضیح بشرح زیر است:
• «اگر حکم الف درست باشد، پس حکم ب هم درست است!»
1
• «ب» حکمی است که توضیح داده می شود:• «ب» حکمی است که حقیقت آن بوسیله آزمایش، مشاهده و غیره اثبات شده است.
2
• اکنون باید این حکم، بلحاظ نظری (تئوریکی) اثبات شود:
الف
• اگر الف حقیقت داشته باشد، پس این فرم توضیح خصلت یک کشف (نظری) کسب می کند.
ب
• در غیر این صورت، اگر در باره «الف» فقط حدسیاتی وجود داشته باشند، آنگاه ما با فرضیه سازی برای توضیح «ب» سر و کار داریم.
• از چنین فرضیه «الف» می توان انتظارات زیر را داشت:
1
• از چنین فرضیه «الف» طبیعتا انتظار می رود که نه فقط حکم «ب» بوسیله آن توضیح داده شود، بلکه گروهی از احکامی از این دست نیز توضیح داده شوند.
2
• و بعدها از فرضیه «الف» انتظار خواهد رفت که فقط تعداد کم و بیش معلومی از احکام توسط آن توضیح داده نشوند:
• چون توضیحی که خصلت فرضیه علمی قابل استفاده و ثمربخشی را دارد، باید امکان آن را پدید آورد که حکم هنوز نامعلوم «ب» بطریق استقرائی از حکم «الف» استخراج شود.
3
• این وظیفه بطور کلی چنین مطرح می شود:
• تعدادی از احکام وجود دارند که ببرکت آزمایش، مشاهده و دیگر فرم های پراتیک، حقیقت شان اثبات شده است.
4
• آنگاه سیستم اصول بدیهی جستجو می شود که امکان استخراج همه این احکام را بطریق استنتاجی پدید آورد و علاوه بر آن پیشگوئی های علمی را نیز امکان پذیر سازد.
مراجعه کنید به پیشگوئی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
پایان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر