۱۳۹۷ مرداد ۳۰, سه‌شنبه

هماندیشی با حریفی (۴)


اندکی اندر باب دیالک تیک غریزه و عقل
 
سؤال
این بود
 که 
مفاهیم چیستند؟
 
مثلا مفاهیم غریزه و عقل چیستند؟
 
چگونه تشکیل یافته اند؟

قبل از پرداختن به مفاهیم فلسفی غریزه و عقل،
از
همان بیولوژی (زیست شناسی) مش داورین
مثالی می زنیم.
 
۱
 
یکی از مهم ترین مفاهیم بیولوژی،
مفهوم درخت است.
 
مفهوم درخت چگونه تشکیل شده است؟
 
قبل از پرداختن به نحوه تشکیل مفهوم درخت،
بهتر است به سؤال قبلی جواب دهیم:
مفاهیم چیستند؟
 
۲
 
اگر مغز آدمی را آیینه تصور کنیم،
مفاهیم 
عکس و تصویر چیزها، پدیده ها، روندها، سیستم ها و غیره اند.
 
ولی 
نه عکس و تصویر ساده چیزها،
بلکه عکس و تصویر مجرد (انتزاعی) چیزهای مشخص.
 
میان چیزهای مشخص و مفاهیم مجرد
رابطه دیالک تیکی 
هست.
 
دیالک تیک مجرد و مشخص.
 
این دیالک تیک دیگر از سگان توده نیست.
 
از
صاحبنظران
 است.
 
مثلا
از مش مارکس است.
 
ایمان بیاورید 
ای خر پرستان سگ ستیز.
 
۳
طرز تشکیل مفهوم درخت
کار فکری روی تصاویر سرو و صنوبر و سپیدار و غیره است.
 
همه صفات و مشخصات منحصر به فرد سرو و صنوبر و سپیدار و غیره
در مغز اندیشنده آدمی
مورد صرفنظر قرار گرفته اند
 و
 مشخصه مشترک همه آنها
در نظر گرفته شده است.
 
  این مشخصه مشترک سرو و صنوبر و سپیدار و غیره،
  مفهوم مورد نظر است
که
بلافاصله زره کلمه و یا واژه در برکرده است:
درخت، به فارسی
آغاج به ترکی
باوم به آلمانی
تری به انگلیسی
شجر به عربی
  است.
 
محتوای مفهومی همه این واژه ها (درخت و شجر و آغاج و باوم و تری) مفهوم واحدی است.
 
واژه و یا کلمه
به قول صاحنظری به نام مش مارکس 
«غلاف مادی مفهوم»
است.

شاید صاحبنظر در این رابطه بوده که گفته است:
روح (مفهوم، فکر) همیشه سایه ماده (کلمه، واژه، جمله)
را
بالای سر خود دارد.

مفهوم درخت
چیزی مجرد و یا انتزاعی است و فقط در ذهن آدمی وجود دارد.
 
در خارج از ذهن آدمی،
میلیون ها درخت مشخص وجود دارند.
 
۴
مفاهیم غریزه و عقل
 
ما
برای درک و توضیح برخی مسائل
همه چیزها، پدیده ها، روندها و سیستم های طبیعی، غریزی، ژنه تیکی، سیبرنتیکی و غیره
را
تجرید (انتزاع) می کنیم.
 
یعنی مشخصات منحصر به فردشان را مورد صرفنظر قرار می دهیم
و
مشخصه مشترک همه آنها 
را
با
 مفهوم غریزه 
تبیین می داریم.
 
ضمنا
همه چیزها، پدیده ها، روندها و سیستم های روحی و یا فکری 
را
هم
مورد تجرید قرار می دهیم
و
با
مفهوم عقل
تبیین می داریم.
 
بدین طریق
به دیالک تیک غریزه و عقل می رسیم.
 
این دیالک تیک
از 
ما
(سگان)
است
و
نه
از 
صاحبنظران.
 
۵
دیالک تیک غریزه و عقل 
 
تا زمانی که دیالک تیک بهتری برای توضیح برخی مسائل مربوط به آدمیان پیدا نکرده ایم،
از این دیالک تیک بهره بر می گیریم.
 
دیالک تیک غریزه و عقل
غنی تر از آن است 
که
در کامنت فوق الذکر تبیین یافته است.
 
به همین دلیل
از اصطلاح «اندکی اندر باب دیالک تیک غریزه و عقل»
سخن رفته است.
 
بگذارید،
اندکی دیگر راجع به دیالک تیک غریزه و عقل،
گفته شود:
 
ادامه دارد.
 

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر