دایرة المعارف بورژوائی واپ‍سین (۲۷۰)

پروفسور دکتر هانس یورگ  سندکولر

 فصل هفتم

ماتریالیسم 

برگردان شین میم شین

بخش ششم

ماتریالیسم و علوم طبیعی در قرن ۱۹  

ادامه

 ۱۰

·      دلایل این اقدامات هم در خصوصیات شیئی (مادی) موضوعات، متدها و نتایج علوم طبیعی و هم در دو ضرورت زیر بوده اند: 

الف

·      از سوئی در ضرورت مؤثرتر سازی تولید اجتماعی بوده است که هم به نفع سرمایه بوده و هم در خدمت حل مسئله مربوط به افزایش جمعیت کشورها بوده است.

ب

·      از سوی دیگر در ضرورت کسب امکانات و وسایلی برای حل معضلات اجتماعی ـ اقتصادی نظام سرمایه داری در آن ایام بوده است.

·      مثلا چاره جوئی بر ذلت فیزیکی (تخریب جسمانی) پرولتاریا.

۱۱

·      راه حل های بشردوستانه پیشنهادی و استراتژی های اجتماعی در جهت تضمین بازتولید کالای موسوم به نیروی کار (بهبود وضع زندگی کارگران)، پاسخ هائی در رابطه با این وضع بوده اند. 

۱۲

·      همزمان رشته های علمی نوینی پدید می آیند: 

الف

·      استاتیستیک اجتماعی (علم آمار اجتماعی)، که اطلاعات لازمه را در اختیار سرمایه و دولت قرار می دهد. 

ب

·      طب اجتماعی با قایل شدن نقش سیاسی به اطبای مترقی 

ت

·      رشته علمی مربوط به پژوهش علل بیماری ها همراه با اصلاحات اجتماعی 

۱۳

·      علمای اقتصاد ملی در علوم اجتماعی توجه جدی به خطرات ناشی از انقلاب بر نظام اجتماعی مبذول می دارند.

۱۴

·      انتگراسیون (همپیوندی) روز افزون علوم در تولید و بازتولید اجتماعی و در کردوکار دولتی، مقبولیت و فونکسیون کردوکار علمی را بسرعت تغییر می دهد: 

·      ایدئال علم در قرن ۱۹ هم در قاموس بورژوازی و هم در قاموس پرولتاریا، ماهیتا عملی و رئالیستی (مبتنی بر واقع بینی) بوده است.

۱۵

·      یکی از پیامدهای بارز در این زمینه عبارت بود از سمتگیری نسبت به واقعیت عینی موجود که در دو فرم زیر صورت می گیرد: 

الف

·      در فرم دفاع جانبدارانه از وضع موجود 

ب

·      در فرم زیر علامت سؤال قرار دادن انقلابی وضع موجود.

۱۶

·      ضمنا در هر دو فرم، تعریف واقعیت عینی با متدهای تجربی، آماج های معرفتی رئالیستی و دست رد کوبیدن بر سینه تفکر مبتنی بر حدس و گمان (اسپکولاتیو) در پیوند بوده است. 

۱۷

·      رئالیسم علمی، پروفیل خود را قبل از هر چیز در نقد فلسفه سنتی و یا در صدور رأی بر ضد هر فلسفه تعیین می کند. 

۱۸

·      فلسفه ایدئالیستی بورژوائی واپسین بر ضد این گرایش فقط به طرز ایده ئولوژیکی و بدون تأثیرات وسیع دست به مقاومت می زند.

·      تلاش های عنقریبا به عمل آمده در جهت احیای مجدد انتقاد کانت از شناخت با گرایش علمی کردن روند و روال انطباق نداشته اند و علوم طبیعی را آشکارا مورد حمله قرار نمی دادند.

ادامه دارد.