رساله اخلاق الاشراف
عاقبت ظلم و عدل
عاقبت ظلم و عدل
هلاکوخان (۶۱۵ ـ ۶۶۳ قمری)زمان حکومت
(۶۶۳ قمری - ۶۵۱ قمری)
(۱۲۶۵-۱۲۵۶)
محل فوت مراغه
آرامگاه در جزیره شاهی در دریاچه ارومیه
نابود کننده کتابخانه عظیم و بی مانند الموت
تحلیل از یدالله سلطان پور
• در تواريخ مغول آمده است كه هلاكوخان چون بغداد را تسخير كرد، جمعي را كه از شمشير بازمانده بودند، بفرمود تا حاضر كردند.
1
• چون بر احوال مجموع واقف گشت، گفت كه بايد صاحبان حرفه را حفظ كرد.
• رخصت داد تا بر سر كار خود رفتند.
2
• تجار را مايه فرمود دادند، تا از بهر او بازرگاني كنند.
3
• جهودان را بفرمود كه قومي مظلومند، به جزيه از ايشان قانع شد.
4
• قضات و مشايخ و صوفيان و حاجيان و واعظان و معرفان و گدايان و قلندران و كشتي گيران و شاعران و قصه خوانان را جدا كرد و فرمود:
• «اينان در آفرينش زيادي هستند و نعمت خداي را حرام مي كنند!»
• حكم فرمود تا همه را در شط غرق كردند و روي زمين را از وجود ايشان پاك كرد.
• لاجرم نزديك نود سال پادشاهي در خاندان او باقي ماند و هر روز دولت ايشان در افزايش بود.
• ابوسعيد بيچاره را چون دغدغه عدالت در خاطر افتاد و خود را به شعار عدل موسوم گردانيد، در اندك مدتي دولتش سپري شد و خاندان هلاكوخان و كوشش‌هاي او در سر نيت ابوسعيد رفت.
• رحمت بر اين بزرگان صاحب توفيق باد كه خلق را از تاريكي گمراهي عدالت به نور هدايت ارشاد فرمودند.
پایان
• هلاکو خان در این حکایت عبید، دیالک تیک مادی و معنوی را تخریب می کند.• مادی (تولید کنندگان و توزیع کنندگان مایحتاج مردم) را حفظ می کند و معنوی را در هیئت معماران و پاسداران روح جامعه (قضات و مشايخ و صوفيان و حاجيان و واعظان و معرفان و قلندران و كشتي گيران و شاعران و قصه خوانان) از بین می برد.
• بدین طریق جامعه ای بی روح باقی می ماند که به همه چیز شبیه است، مگر به جامعه بشری.
دریغا که کسی نبوده،
تا در زمینه مزایا و مضرات وجود خود هلاکو به داوری برخیزد.
پایان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر