شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت اول
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۵۳)
بخش اول
ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!
۱
نخواهی که باشی پراکنده دل
پراکندگان را ز خاطر مهل
معنی تحت اللفظی:
اگر دلت می خواهد که پریشان نباشی،
به فکر پریشانان باش.
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک (۱) و آماج
را
به شکل دیالک تیک احسان و آسودگی بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی در این بیت شعر، دیالک تیک وسیله و آماج را به شکل دیالک تیک احسان و آسودگی بسط و تعمیم می دهد :
اگر می خواهی پراکنده دل نباشی (آماج)، پراکندگان را از یاد مبر (وسیله).
مردم در قرون وسطی هنوز با هومانیسم آشنا نشده اند، سعدی هم به همین سان.
هومانیسم با خرد و خودمختاری انسانی پا به عرصه وجود می نهد.
آنگاه که انسان در کانون هستی قرار می گیرد.
انسان
به مثابه یک مقوله نوعی،
به مثابه یک اصل،
یک پرنسیپ،
یگانه تقسیم ناپذیر،
یگانه برابر،
یگانه در اشکال مختلف خویش،
یگانه در تنوع،
بی اعتناء به نژاد و زبان و ملیت و مذهب و جنسیت و آداب و رسوم و طرز تفکر و طرز زندگی و غیره.
سؤال
از این رو ست که سعدی برای دعوت مردم به دستگیری از اعضای فقیر و محتاج همبود به (۲) متوسل می شود.
جواب
از این رو ست که سعدی برای دعوت مردم به دستگیری از اعضای فقیر همبود به پراگماتیسم متوسل می شود.
سعدی
از احسان وسیله ای سودآور تحویل مردم می دهد.
برای پراگماتیسم، درست آن چیز و آن کاری است که برای فاعل و عامل
سودی داشته باشد.
امروزه
پراگماتیسم
دین و آیین جوامع امپریالیستی است.
هرچیز و هرکاری که برای آمریکا سودآور باشد، مطلوب و پسندیده و درست و حقیقی تلقی می شود،
از بمب اتمی بر هیروشیما تا بمب های ناپالم بر کره و ویتنام،
بمب های دی اکسین بر ویتنام جنوبی
و
بمب رادیواکتیو در یوگوسلاوی و عراق و غیره.
سعدی
اصولا
پراگماتیست است، نه هومانیست.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر