درنگی از ربابه نون
با سپاس از ویولت رئوفه
با سپاس از ویولت رئوفه
محمد هراتی
تمایل عقل به مرزشکنی است و از طریق «نقد» خواهان آزادی است.
بالغ کسی است که «حرف خود» را می‌زند
ما
اولین بار است
که
تصادفا
مطلبی از محمد هراتی
می خوانیم
و
سودای درنگ در نظرات او
را
در سر داریم.
ما
این مطلب او
را
نخست تجزیه و بعد تحلیل خواهیم کرد:
۱
تمایل عقل به مرزشکنی است و از طریق «نقد» خواهان آزادی است.
مفاهیم مهم حریف در این جمله اول او
عبارتند از
عقل
نقد
آزادی
منظور حریف
از
مفاهیم عقل و نقد و آزادی
چیست؟
منظور از مرزشکنی عقل
چیست؟
منظور حریف
از
طلب آزادی توسط عقل از طریق نقد
چیست؟
۲
بالغ کسی است که «حرف خود» را می‌زند
بالغ کسی است که «حرف خود» را می‌زند
حریف
با
توجه به محتوای این جمله
بشریت
را
به
بالغ و نابالغ
طبقه بندی می کند.
یعنی
دیالک تیک بالغ و نابالغ
را
توسعه می دهد
و
نقش تعیین کننده
را
آن بالغ می داند.
بی اعتنا به اینکه منظور حریف از بالغ و نابالغ چه باشد،
این طرز «تفکر» حریف
از
سویی
ایدئالیستی
است.
یعنی
جهان بینی حریف
پادرهوا و وارونه
است.
این طرز «تفکر» حریف
از
سوی دیگر
سوبژکتیویستی
است.
بلوغ
خواه بلوغ مادی (جسمانی) و خواه بلوغ فکری (روحی، روانی، نظری، معرفتی، هنری، استه تیکی، فقهی، فلسفی و غیره)
ثانوی
است.
یعنی
شرایط عینی زندگی افراد
است
که
بلوغ آنها
را
تعیین می کند.
کسی
که
در
شرایط ذلتبار
تولد می یابد و رشد می کند،
قاعدتا و اصولا
هم
به
لحاظ مادی (جسمانی، بهداشتی، سلامتی)
ناقص و معیوب و بیمار و ضعیف و علیل و ذلیل
می گردد
و
هم
به لحاظ فکری و روحی و روانی و غیره.
۳
بالغ کسی است که «حرف خود» را می‌زند
ایراد دیگر این ادعای حریف
در
مفهوم «حرف خود»
است.
حریف
این مفهوم
را
در
گیومه گذاشته است.
یعنی
بالغ
حرف به اصطلاح، خویشتن خویش
را
بر
زبان
می راند.
اما
منظور از حرف چیست
و
منظور از «حرف خود»
چیست؟
منظور از حرف
یا
اندیشه
است
و
یا
نظر.
بالغ
به
زعم حریف
افکار و نظرات خویشتن خویش
را
تبیین می دارد
و
نابالغ
(صغیر)
یا
یارای تبیین افکار و نظرات خود
را
ندارد
و
یا
افکار و نظرات دیگران
را
طوطی وش
نشخوار می کند.
یعنی
یا
حرف خاص خود
را
ندارد
و
یا
توان تبیین حرف خویشتن خویش
را
ندارد.
۴
بالغ کسی است که «حرف خود» را می‌زند
بالغ کسی است که «حرف خود» را می‌زند
سؤال این است
که
مالک افکار و نظرات
کیست؟
افکار و نظرات
اصلا و اساسا
چیستند؟
آیا
افکار و نظرات
شخصی اند؟
هر فرد در هر جامعه
افکار و نظرات خاص خود را دارد
تا
بیان دارد و یا بیان ندارد
و
به
بالغ و نابالغ
طبقه بندی شود؟
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر