دیالک تیک پایان پذیر ـ پایان ناپذیر (5)

پایان پذیر و پایان ناپذیر

(با نهایت و بی نهایت، با پایان و بی پایان)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

13

 پارمنیدس اهل الئا (540 ـ 483 ق. م.)

فیلسوف یونان باستان

از شاگردان سنوفانس

مؤسس مکتب الئات

مؤسس تئوری شناخت

 او وجود مادی تجزیه ناپذیر، ابدی و تغییرناپذیر را به عنوان جوهر حقیقی قلمداد می کرد و تنوع پدیده ها را به عنوان سراب  محض می دانست.

·        در حالیکه به نظر پوتاگوریست ها تنها عدد بمثابه پایان پذیر، محدود و معین می توانست وجود داشته باشد و پایان ناپذیر فقط بمعنی عدم و خلأ تلقی می شد، پارامنیدس این نظریه را بدرجه قطعیت فلسفی آن ارتقا داد.

الف

·        پارامنیدس مفهوم وجود را به عالی ترین مفهوم فلسفی ارتقا داد و در مطابقت با آن، تعین عددی می بایستی در مقابل خصلت عام اشیاء ریاضی جا خالی کند و لذا وجود از دیدگاه او دیگر نه عدد، بلکه همانند اشیاء ریاضی بی زمان، بی حرکت و تغییر ناپذیر باشد.

ب

·        بنظر پارامنیدس، وجود آن است که جز آن چیزی نیست.

ت

·        عدم هیچ است و بس.

پ

·        چون وجود همه جا یکی است، چون وجود واحد همیشه همان است، نمی توان بخش های معینی را از آن مجزا ساخت.

ث

·        وجود تقسیم ناپذیر است، همانطور که «اعداد سالم» پوتاگوریستی و وحدت تقسیم ناپذیرند.

ج

·        وجود واحد ست و لذا نمی تواند نامحدود باشد.  

14

·        پارامنیدس از سوی دیگر تصویر هندسی (فرم کره کامل) را برای نشان دادن وجود انتخاب می کند.

الف

·        این بدان معنی است، که وجود تقسیم ناپذیر و محدود و پایان پذیر نمی تواند مجزا از نامحدود و پایان ناپذیر در نظر گرفته شود.

ب

·         چون سطح کره همانند دایره، بی آغاز و بی پایان است، بنابرین، اگرچه پایان پذیر است، ولی همزمان نامحدود است.

15

·        به نظر پارامنیدس، وقتی چگالی وجود در همه جا یکسان باشد و موجودات به همدیگر برخورد کنند، آنگاه وجود، پیوسته و مداوم می شود.

16

·        پیاده کردن این نظریه براعداد و مفهوم پیوست (تداوم) در مقایسه با تعالیم پوتاگوریستی راجع به اعداد سالم آشناتر بنظر می رسد.

·         

·        مراجعه کنید به دیالک تیک پیوست و گسست (تداوم و شکست) در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

17

·        بدین طریق انکار آغازین پایان ناپذیر توسط پوتاگوریست ها و بنیانگذار مکتب الئات ها منجر به طرح گسترده مسئله پیوست (تداوم) و پایان ناپذیری بطور کلی می شود:

·        آن سان که ما در مورد زنون مشاهده می کنیم.

18

 زنون کیتونی (490 ـ 430 ق. م)

از شاگردان پارمنیدس و از فلاسفه ماقبل سقراطی

مخترع هنر استدلال از طریق کشف تناقض در گفتار حریف

فن یاد شده را دیالک تیک می نامیدند.

·        زنون مسئله پایان ناپذیری را بلحاظ مکانی ـ زمانی و کمی محض مورد بررسی قرار می دهد.

الف

·        مسائل مرکزی «لاینحل های» او که به تجزیه و تحلیل منطقی حرکت و ساختار ماده اختصاص داده شده اند و به قصد اثبات غیرواقعی بودن حرکت و غیرواقعی بودن مکان مطرح می شوند، به شرح زیرند:

1

·        انبساط بی پایان

2

·        تقسیم پذیری (تجزیه پذیری)  بی پایان

ب

·        زنون نشان می دهد که چگونه قبول تجزیه پذیری بی پایان با قبول وجود کوچکترین فواصل مکانی و زمانی تجزیه ناپذیر به تناقض می انجامد. 

ادامه دارد