خاصیت (مشخصه ) (1)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

·        خاصیت و مشخصه به تعین هر چیز اطلاق می شود که آن چیز ببرکت آن تعین به گروهی از چیزها تعلق پیدا می کند.

1

خاصیت و مشخصه در منطق صوری

·        خاصیت و مشخصه در منطق صوری با مسند یک عضوی نشان داده می شود.

·        معنی (P(x)) عبارت است از این که « (x) حاوی خاصیت و مشخصه (P) است.»

2

·        خواص و مشخصات هر چیز بنیان امکان لازم را برای قرار داشتن آن چیز در رابطه معینی با چیزهای دیگر و تأثیر متقابل با چیزهای دیگر تشکیل می دهند.    

3

خاصیت و مشخصه در ایدئالیسم عینی

·         ایدئالیسم عینی خواص و مشخصات را از چیزها جدا می کند و بمثابه ماهیات فکری و ماهیات مستقل در نظر می گیرد که گویا ـ بمثابه عام ـ مستقل از هر منفرد و قبل از هر منفرد وجود داشته اند.

·         مراجعه کنید به مشاجره بر سر یونیورسال ها در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

4

خاصیت و مشخصه در ایدئالیسم ذهنی

·        ایدئالیسم ذهنی ـ برعکس ایدئالیسم عینی ـ خواص و مشخصات را با احساس های انسانی یکی می انگارد.

الف

·        ایدئالیسم ذهنی به خواص و مشخصات چیزها، خصلت سوبژکتیف قائل می شود و فقط به اندازه ای که توسط انسانها ادراک شوند، برای شان حق حیات قائل می شود.

ب

 جورج برکلی (1685 ـ 1753)

اسقف، تئولوگ، امپیریست و فیلسوف ایرلندی ـ انگلیسی

مؤسس ایدئالیسم ذهنی

·        این نظریه بلحاظ تاریخی ـ فلسفی (یعنی بلحاظ بروز در تاریخ فلسفه) برای اولین بار از سوی برکلی مطرح شد.   

ت

·        بدنبال جان لاک که خواص و مشخصات را به کیفیت های اولیه (عینی) و ثانویه (سوبژکتیف) تقسیم کرده بود، برکلی همه خواص و مشخصات را ثانوی (سوبژکتیف) قلمداد کرد.

پ

·        برکلی اعلام داشت که چیزهای جهان عینی با همه خواص و مشخصات شان، فقط تا آنجا که توسط انسانها ادراک می شوند، وجود دارند.

5

خاصیت و مشخصه در امپیریوکریتیسیسم و امثالهم  

·        نظریه ایدئالیستی ـ ذهنی خواص و مشخصات را امپیریوکریتیسیسم و جریانات مشابه در فلسفه بورژوائی معاصر پذیرفته اند.

·        این نظریات را لنین در اثر خود تحت عنوان «ماتریالیسم و امپیریوکریتیسیسم» مورد انتقاد همه جانبه قرار داده است.

6

خاصیت و مشخصه در فلسفه مارکسیستی

·        فلسفه مارکسیستی خواص و مشخصات را مستقل از شعور انسانی و مستقل از این که بوسیله انسانها ادراکت شوند و یا نه، در نظر می گیرد و بر آن است که خواص و مشخصات بطور عینی به چیزها تعلق دارند و نمی توانند مجزا از چیزها، بمثابه ماهیت های مستقل وجود داشته باشند.

الف

·        خواص و مشخصات را  فقط بطور فکری می توان از اشیاء مجزا ساخت.

ب

·        خواص و مشخصات هر چیز در تأثیر متقابل آن چیز با چیزهای دیگر نمودار می گردند.

ت

·        خاصیت و مشخصه معین نه بطور مطلق، بلکه در رابطه با چیزهای دیگر است که به چیزی تعلق پیدا می کند.

پ

·        خواص و مشخصات هر چیز و نحوه   بروز آن به عوامل زیر بستگی دارد:

1

·        به ساخت و ترکیب خودویژه آن چیز بستگی دارد.

2

·        به نوع  تأثیرمتقابل آن چیز با چیزهای دیگر بستگی دارد.

3

·        به ساخت و ترکیب چیزهای دیگر بستگی دارد.

ادامه دارد