دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۵۸۲)

 

 پروفسور دکتر

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان

مانفرد پوشمن

روبرت شولتس

هورست تاوبرت

و

دهها تن دیگر

(۱۹۶۹)

برگردان 

شین میم شین 

 

پوزیتیویسم

ادامه

۳۴

امیل دورکهایم

(۱۸۵۸ ـ ۱۹۱۷)

جامعه شناس فرانسوی

·      امیل دورکهایم بیشترین توجه خود را به مسئله متد اجتماعی معطوف داشته است.

۳۵

·      دورکهایم به لحاظ متدئولوژیکی، ناتورالیست و اوبژکتیویست است.

۳۶

·      دورکهایم تأکید بر آن دارد که فاکت های اجتماعی (تصورات اجتماعی هم از آنجمله اند) باید به طور اوبژکتیو (عینا) به مثابه چیزها در نظر گرفته شوند.

·      چیزهایی که در خارج از ذهن (ضمیر، روح، شعور) ما وجود دارند.

۳۷

·      دورکهایم بدین طریق به هویت (یکسانی) وجود اجتماعی (جامعه ای) و شعور اجتماعی (جامعه ای) می رسد و روابط جامعه ای اوبژکتیو را ناشی از «تصورات کلکتیو» می داند.

۳۸

·      نخستین بررسی های امپیریکی (تجربی) بزرگ دورکهایم در آثار زیر او مطرح شده اند:

الف

·      در اثر او تحت عنوان «راجع به تقسیم اجتماعی کار» (۱۸۹۳)

ب

·      در اثر او تحت عنوان «انتحار» (۱۸۹۷)

۳۹

·      واکنش ضد پوزیتیویستی در علم الجامعه (علوم اجتماعی) و جامعه شناسی در اوایل قرن بیستم هم علل ایده ئولوژیکی داشته است و هم علل اجتماعی:

الف

·      اولا اوولوسیونیسم ساده پوزیتیویسم نمی توانست به توضیح جهش ها و انقلاب ها در توسعه جامعه ای نایل آید.

ب

·      ثانیا رشد احزاب سوسیال ـ دموکراتیکی و نفوذ مارکسیسم بر طبقه کارگر و محافل روشنفکر به روی برگرداندن از پوزیتیویسم منجر می شد.

·      پوزیتیویسمی که بیانگر ایده ئولوژیکی بورژوازی لیبرال بود.

پ

·      ثالثا پوزیتیویسم دیگر نمی توانست مطالبات ایده ئولوژیکی بورژوازی امپریالیستی را بر آورده سازد.

۴۱

ویلهلم دیلتی

(۱۸۳۳ ـ ۱۹۱۱)

فیلسوف، روانشناس، پداگوگ آلمانی

از فلاسفه متعلق به فلسفه حیات (اگزیستانسیالیسم آلمانی) 

او پدیده را نه بر بنیان قانونمندی های طبیعی، بلکه بر بنیان خودقانونمندی عالم روحی و روانی انسانی توضیح می داد.

او جزو مؤسسین علوم روحی محسوب می شود.

او ضمنا مؤسس متد هرمه نویتیک و روان شناسی فهمنده است.

او این متد را در آموزش جهان بینی بکار می بندد.

مؤلف آثار بیشمار

·      در آلمان، شالوده های به لحاظ اقتصادی ـ اجتماعی تغییریافته، بازتاب خود را از سویی در جامعه شناسی مکتب بادیکی نئوکانتیانیسم ویلهلم دیلتی می یافت و از سوی دیگر در جامعه شناسی فرمال گئورگ سیمل.

گئورگ سیمل 

(۱۸۵۸ ـ ۱۹۱۸)

فیلسوف و جامعه شناس آلمانی

نماینده فرهنگفلسفه

مؤسس جامعه شناسی فرمال

درسنت فلسفه حیات

و

نئوکانتیانیسم

۴۲

ویلیام کارل امیل وبر 

(ماکس وبر)  

(۱۸۶۴ ـ ۱۹۲۰)

جامعه شناس، حقوقدان، ناسیونال ـ اکونوم آلمانی

از

 کلاسیک های جامعه شناسی، علوم فرهنگی ـ اجتماعی

به

لحاظ تئوری و مفهوم سازی مؤثر در زمینه های زیر:

جامعه شناسی اقتصادی

جامعه شناسی حاکمیت

جامعه شناسی مذهب

مؤسس اصل خنثائیت ارزش

آرامگاه او در هایدلبرگ است.

فرانک دپه او را «سوسیال ـ امپریالیست» می نامد.

·      ترکیبی از جامعه شناسی مکتب بادیکی نئوکانتیانیسم ویلهلم دیلتی و جامعه شناسی فرمال گئورگ سیمل با خطوطی از سنت پوزیتیویستی را می توان در «جامعه شناسی فهمنده» ماکس وبر پیدا کرد.

ادامه دارد.