فرهنگ مفاهیم فلسفی (ر) رفاه عمومی (۱)

 

 پروفسور دکتر هاینتس پپرله

برگردان

 شین میم شین

        

۱

·      مفهوم رفاه عمومی در تاریخ فلسفه به مثابه مفهومی برای تعیین هدف مشترک و تحقق بخشیدن به ارزش مورد نظر به طور گوناگونی به کار می رود که به خاطر آن انسانها متحد می شوند و همبودی را تشکیل می دهند.

 

۲

·      مفهوم رفاه عمومی به لحاظ محتوا به طرق متفاوتی تعریف می شود:

 

الف

·      درک اول،  ایندیویدوئآلیستی (فردگرایانه) از رفاه عمومی است که تنها منافع و رفاه ظاهری اعضای منفرد را در نظر می گیرد.

 

ب

·      درک دوم از رفاه عمومی، برای همبود ارزش خودویژه و فراتر از ارزش های فردی قایل می شود.

 

۳

·      به نظر ارسطو هدف دولت به مثابه عالی ترین فرم همبود نه «حفاظت از مزاحمت های متقابل» و یا «حفاظت از جریان مبادله»، بلکه «تأمین بود (زندگی) کامل و خودکفایی» است که از یک «زندگی سعادتمند و مبتنی بر سجایای اخلاقی» تشکیل می یابد.

·      (ارسطو، «سیاست»، ۱۲۸۱ الف)

 

۴

·      توماس فون اکوین رفاه عمومی را همانند ارسطو تعریف می کند ولی از سه نظر آن را تکمیل می کند:

 

الف

·      حفظ صلح درونی و برونی

 

ب

·      تأمین رفاه مادی  

پ

·      تضمین آماج نهائی انسانی مقرر شده از طرف خدا.

 

۵

·      ژان ژاک روسو هدف از همبود دولتی را «حفظ اعضای خود و تأمین رفاه آنان»  و افزایش جمعیت را ضامن نیل به این هدف می داند.

·      (روسو، «قرارداد اجتماعی»، جلد سوم، ص ۹)

 

۶

·      به نظر هولباخ «آماج همیشگی و تغییر نا پذیر هر جامعه را حراست از خود جامعه  و سعادت مردم آن جامعه» تشکیل می دهد و قوانین باید «منافع عمومی جامعه را آماج تغییر نا پذیر خود قرار دهند، یعنی آنها باید برای بخش اعظم شهروندان پاسدار منافعی باشند که به خاطرشان متحد شده اند.

 

۷

·      این منافع عبارتند از آزادی، مالکیت و امنیت.»

·      (هولباخ، «سیستم طبیعت»، ص ۴۶۶، ۱۰۹)

 

۸

·      به نظر لایب نیتس کلیه حقوق باید در خدمت رفاه عمومی، یعنی حفظ و توسعه نظام الهی جهان، بنی نوع بشر و دولت، باشد.

 

۹

·      نظریه کریستیان ولف راجع به رفاه عمومی بیشتر ایندیویدوئالیستی (فردگرایانه) است:

 

الف

·      رفاه عمومی ماهیتا با رفاه ظاهری و فایده رسانی برای عموم یکی است.

ب

·      رفاه عمومی عبارت است از فراهم آوردن «هر آنچه که برای رفع مایحتاج مردم، برای آسایش و لذت بردن از زندگی و برای سعادت مردم لازم است.»

·      (ولف، «قوانین اساسی حقوق طبیعی و مردمی»، پاراگراف ۹۷۲)

 

ادامه دارد.