۱
بنا کرد و نان داد و لشکر نواخت
شب از بهر درویش شبخانه ساخت
سعدی
در
این بیت شعر،
برای توصیف بیشتر شاهزاده عادل،
دیالک تیک (۱)
را
به
شکل دیالک تیک اقدامات اقتصادی و خدمات اجتماعی،
دیالک تیک بنا کردن، لشکر نواختن و نان دادن و شبخانه ساختن بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی
در
این بیت شعر،
برای توصیف بیشتر شاهزاده عادل،
دیالک تیک (مادی و فکری)
را
به
شکل دیالک تیک اقدامات اقتصادی و خدمات اجتماعی،
دیالک تیک بنا کردن، لشکر نواختن و نان دادن و شبخانه ساختن بسط و تعمیم می دهد.
حتی امروز هم در میان سیاستمداران ایران فلاکت زده،
همتائی برای سعدی یافت نمی شود.
سعدی از ماتریالیست های فرانسوی در قرن هجدهم،
به
مراتب
پیشرفته تر و علمی تر می اندیشد.
۲
خزاین تهی کرد و پر کرد جیش
چنان کز خلایق به هنگام عیش
برآمد همی بانگ شادی چو رعد
چو شیراز در عهد بوبکر سعد
سعدی
در
این بیت شعر،
دیالک تیک (۱)
را
به
شکل دیالک تیک شاه عادل و رعایا بسط و تعمیم می دهد
و
به
کاهش فشار بر رعایا
اشاره دارد،
وقتی که از لشکر نوازی و جیش پروری سخن می گوید.
جواب
سعدی
در
این بیت شعر،
دیالک تیک (طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل دیالک تیک شاه عادل و رعایا بسط و تعمیم می دهد
و
به
کاهش فشار بر رعایا
اشاره دارد،
وقتی که از لشکر نوازی و جیش پروری سخن می گوید.
لشکر نوازی شاه به معنی حمایت از دهقانان نیز است.
چون اکثریت سربازان سپاه در جامعه فئودالی باید منشاء دهقانی داشته باشند.
سعدی برای این که حد و مرز عدالت شاهانه را نشان دهد و موجب خشم پادشاه عادل زمان خود قرار نگیرد،
دست دعا برای بوبکر سعد بلند می کند
و
ضمنا
دست خود را رو می کند.
اما وظایفی که سعدی برای پادشاه عادل تعیین می کند،
از حد اقدامات اقتصادی کوچک،
از قبیل ساختن پل و کاروانسرا و خان و شبخانه برای دراویش فراتر نمی رود.
سعدی تنها عیبی که دارد،
میخکوب بودنش به «آنچه که هست» است.
او نمی تواند چارچوب فئودالی جامعه را
ـ حتی در عرصه فکری ـ
ترک کند.
سعدی حکیمی بی فردا، بی دورنما و بی رؤیا ست.
آه، اگر چنین نمی بود، چه می بود!
مارکسی در قلب قرون وسطی،
شاید!
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر