حافظ
ویرایش و تحلیل
از
میمحا نجار
۱
به
رحمت سر زلف تو
واثقم
(مطمئنم، اعتمادمندم)
ور نه
کشش چو نبود
از
آن سو
چه سود
کوشیدن
به
لطف تو اطمینان دارم
و
گرنه از تو دل برمی کندم.
اکنون
اوبژکتیویته (چیز وارگی) معشوق
سوبژکتیویته کسب می کند.
عاشق
به
لطف معشوق
امیدوار است
و
حتی
لطف او
را
گدایی می کند.
۲
عنان به میکده خواهیم تافت
زین مجلس
که وعظ بی عملان
واجب است
نشنیدن
معنی تحت اللفظی:
از
این مجلس
به
میخانه
خواهیم تاخت.
برای اینکه موعظه آخوند حراف بی عمل
قابلیت شنیدن ندارد.
قبل از تحلیل محتوای این بیت غزل خواجه
باید پرسید:
بین بیت قبلی و این بیت
چه
رابطه منطقی و معنوی وجود دارد؟
به
همین دلیل
می توان گفت
که
غزلیات خواجه
فاقد انسجام منطقی و معنوی
اند.
یعنی
متشکل از ابیات بی ربط به یکدیگرند.
۳
عنان به میکده خواهیم تافت
زین مجلس
که وعظ بی عملان
واجب است
نشنیدن
در این بیت غزل
دیالک تیک تئوری و پراتیک
به
شکل دوئالیسم وعظ و عمل
بسط داده می شود:
واعظ
به
وعظ خود عمل نمی کند.
سؤال این است
که
در
این صورت
چه باید کرد؟
رهنمود خواجه روشن است:
بی اعتنایی به واعظ
و
رفتن از مسجد به میخانه.
خریت و خردستیزی
هم
همین است.
اولا
خود وعظ
خود اندیشه
تعیین کننده است
و
نه
بی عمل و یا باعمل بودن واعظ و اندیشمند.
ثانیا
رفتن از مسجد به میخانه
و
مسموم کردن خود با سم می
بدترین بدیل برای نشستن در مسجد و شنیدن وعظ است.
خواجه
اگر خردستیز نبود،
رفتن به مثلا مدرسه و یا کتابخانه
را
توصیه می کرد
و
نه
تاختن به میخانه
را.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر