متدئولوژی (۳)

 پروفسور دکتر ولفگانگ سگت

برگردان

شین میم شین   

 موضوعات پژوهشی متدئولوژی مارکسیستی

·    موضوعات زیر نیز به عرصه پژوهش متدئولوژی مارکسیستی تعلق دارند:

۱

·    اصول تشکیل متدها

۲

·    تشکیل متدها

·    منظور نه فقط تشکیل متدهای جدید، بلکه علاوه بر آن تغییر متدهای موجود است:

·    به عنوان مثال:

الف

·    تغییر متدها به قصد وسعت بخشیدن به حوزه استعمال آنها

ب

·    تغییر متدها به قصد قابل انتقال کردن آنها از عرصه علمی به عرصه علوم دیگر.

۳

·    متدئولوژی مارکسیستی باید به مسائل زیر پاسخ دهد:

الف

·    متدها در کدام عرصه ای از علوم قابل استفاده اند؟

ب

·    قابل استفاده بودن متدها به چه پیش شرط هائی وابسته است.

پ

·    مثلا آیا متدهای آزمایشی می توانند در علوم اجتماعی نیز مورد استفاده قرار گیرند؟

·    پاسخ به این مسئله عبارت از این بوده که آری می توانند.

ت

·    آیا عرصه استفاده از متدی محدود به علوم طبیعی است؟

۴

·    متدئولوژی باید به حل و فصل نظریات مختلف نیز بپردازد که بنا بر آن، هر متد یونیورسال می تواند برای حل هر مسئله مفروض علمی به کار رود.

۵

·    تعیین اعتبار متدها و درجه اعتماد به صحت نتایج حاصل از بکار بستن آنها نیز از وظایف متدئولوژی اند.

۶

·    از وظایف دیگر متدئولوژی علاوه بر این، یافتن پاسخ به این مسئله است که متدها خود و به هنگام استفاده از آنها چه ساختاری دارند و از چه بخش هائی تشکیل یافته اند؟ 

۷

·    متدئولوژی باید رابطه متقابل متدهای مختلف را مورد بررسی قرار دهد و به طبقه بندی متدها بپردازد.

۸

·    متدئولوژی باید به سؤالات زیر پاسخ دهد:

الف

·    متدها با کدام وسایل زبانی بهتر می توانند فرمولبندی شوند؟

ب

·    آیا بهتر است که متدها به وسیله انسان بکار بسته شوند و یا به وسیله ماشین؟

۹

·    یکی از مهمترین وظایف متدئولوژی عبارت است از بررسی متد دیالک تیکی ـ  ماتریالیستی از نقطه نظرهای مختلف.

۱۰

·    از موضوعات دیگر متدئولوژی می توان متدیک های علوم مختلف، یعنی سیستم متدهائی را نام برد که در علوم مختلف و بوسیله علوم مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.

۱۱

·     همه این وظایف نشان می دهند که متدئولوژی رشته مستقل از سایر علوم نیست، بلکه برعکس، به همکاری متنوع با آنها و قبل از همه با برخی از آنها نیاز مبرم دارد.

۱۲

·    متدئولوژی در وهله اول نیازمند شالوده مطمئنی در فلسفه علمی یعنی در ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی است.

۱۳

·    متدئولوژی واقعا علمی نمی تواند بدون چنین شالوده ای موفق باشد. 

۱۴

·    این واقعیت امر که متد اصول بدیهی ـ استقرائی عمدتا توسط دانشمندانی توسعه داده شده که موضع فلسفی مارکسیستی نداشته اند و یا حتی موضع ایدئالیستی ـ ذهنی داشته اند، تنها به ظاهر مغایر با این امر است.

۱۵

·    متد اصول بدیهی ـ استقرائی فقط یک استثناء است:

·    این متد یکی از متدهای نادر است که از پیش شرط های فلسفی ـ جهان بینانه نسبتا آزاد است.

۱۶

·    این امر اما در مورد مسائل مربوط به حوزه کاربست و یا استعمال این متد، دیگر صدق نمی کند:

الف

·    عدم وجود پیش شرط های فلسفی منجر به آن می شود که به مسئله یاد شده پاسخ های نادرست داده شود.

ب

·    این پاسخ های نادرست از «این ادعا که این متد تنها متدی است که ما بوسیله آن به کسب معارف مطمئن نایل می آییم!» آغاز می شود.

پ

·    و بعد به پاسخ هائی از این قبیل می رسد که گویا «این متد اصلا نمی تواند معارفی در باره واقعیت به دنبال بیاورد!»

ادامه دارد.