مهندس صادق انصاری
(ا. برزگر)
اندیشه ها، مفاهیم و زبان فارسی
در
قلمرو «ولایت فقیه»
دفتر چهارم
شورای نویسندگان و هنرمندان ایران
(۱۳۶۵)
ویرایش و تحلیل
از
شین میم شین
دو جریان حاکم
ادامه
الف
در
نظریه نخست
مفاهیم و مقولات زیر کاربرد وسیعی دارند:
۱
تسلیم
۲
تقلید
۳
تعبد
۴
تعهد
۵
اعتقاد
۶
وحی
۷
حدیث
۸
فقاهت
۹
نظام ارزشی اسلام
۱۰
احکام الهی
احکام الهی،
احکام کلّی قرآنی و احکام صادر از پیامبر به اعتبار منصب نبوّت می باشد.
آن دسته از احکام کلی که در قرآن آمده است
یا
پیامبر
به واسطه منصب نبوت و از باب تبلیغ احکام
بیان نموده است
و روی موضوعات کلی قرار می گیرد،
احکام الهی
نام دارد.
مناصب پیامبر
علما به غیر از نبوت که ویژه پیامبر است
سه منصب را برای پیامبر و پس از وی برای سایر معصومان بیان کرده اند:
۱
منصب تبلیغ احکام دین
۲
منصب حکومت
۳
منصب قضاوت .
در منصب نبوت،
پیامبر
برای ابلاغ احکام الهی فقط واسطه دریافت وحی و رساندن آن به مردم است.
مفهوم مهم دیگر برای جریان نخست روحانیت شیعه
احکام الهی
است.
احکام الهی
ظاهرا
جزم های قرآن کریم
و
تفاسیر سوبژکتیو پیامبر و ائمه است.
این مفهوم
دال بر دگماتیسم این جماعت است.
جای خوداندیشی را ازبر کردن دگم ها و پیاده کردن محتوای آنها
با هر ذلت و مصیبت می گیرد.
۱۱
احکام اولیه
احکام الهی
دو دسته اند:
۱
احکام اولیه
۲
احکام ثانویه
(اضطراری)
اگر حکمی برای نفس موضوعی
- بدون در نظر گرفتن برخی از عوارض و عناوین ثانوی مانند اضطرار و همچنین بدون در نظر گرفتن حالت شک و جهلِ مکلف، نسبت به حکم واقعى -
جعل گردد، حکم اوّلی گفته می شود.
مانند وجوب وضو براى نماز.
منظور از حکم ثانوی،
احکامی است که به لحاظ اضطرار و دیگر عناوین ثانویه بر موضوع مترتب می شود،
به عبارت دیگر، به احکامى ثانوی مى گویند که به خاطر عارض شدن حالتى
نظیر اکراه، اضطرار، عسر و حرج و یا عناوینى مثل نذر، عهد، یمین و تقیّه (عناوین ثانوى)
برای مکلف،
جعل مى گردد.
مثال
با اینکه حکم روزه در ماه رمضان وجوب است،
ولى همین حکم نسبت به مضطر، مریض، زنان در بعضى از حالات و پیران تغییر مى کند
۱۲
مجعولات الهی
و
غیره
معلوم نیست که منظور از این مفهوم فقهی چیست.
مهمترین مفاهیم جریان نخست روحانیت حاکم
همین ۱۲ مفهوم بوده اند.
حالا باید نظری به مفاهیم جریان دوم روحانیت حاکم بیندازیم:
ب
در
نظریه دوم
مفاهیم زیر
عرصه اندیشه و زبان
را
جولانگاه بی قرار خود قرار داده اند:
۱
تکامل فقه در سایه حکومت الهی
۲
فقه پویا
۳
نیازمندی های جامعه
۴
سیاست های بین المللی
۴
مقتضیات عصر حاضر
۵
احکام ثانویه
۶
اسلام تجدید یافته و آگاهی بخش و سازگار با تمدن و علوم
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر