روانشناسی تداعی (2) (بخش آخر)

پروفسور دکتر گرهارد بارچ

برگردان شین میم شین

پیشکش به

 هوشنگ تیزابی

(۱۳۲۲ ـ ۱۳۵۳) 
مؤلف «نقدی بر فرویدیسم»

6

 ژوزف پریستلی (1733 ـ 1804)

تئولوگ، شیمیست، فیزیکدان، فیلسوف انگلیسی ـ امریکائی

اولین کسی است که تهیه و تأثیر اکسیژن را توضیح داده است.  

·        شاگرد هارتلی به نام ژوزف پریستلی نیز به معنای روانشناسی ماتریالیستی ـ مکانیکی (روانشناسی مبتنی بر نیروهای مولده مکانیکی) تداعی های تصوری را وابسته به ارتعاشات مغز می داند و واضحتر از معلم خود، از مادیت جریانات «روحی» صحبت می کند و در صدد تاسیس یک فیزیک عصبی بر می آید و روانشناسی را بخشی از فیزیولوژی  محسوب می دارد.

·        (فیزیولوژی به علم جریانات حیاتی اطلاق می شود. 

·        یعنی به علم جریانات فونکسیونی در ارگانیسم . مترجم)  

7

 اراسموس داروین (1731 ـ 1802)  

شاعر، گیاه شناس، پزشک، مخترع

پدر بزرگ چارلز داروین

·        اراسموس داروین (1731 ـ 1802 میلادی) که از پیروان  هارتلی بود، برمبنای یک ماتریالیسم ساده لوحانه، بدلیل مختصات مشترک جسمی، به مادیت جریانات روانی می رسد.

8

·        در آلمان در قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم در پیوند با نظرات هارتلی و پریستلی، روانشناسی ماتریالیستی ـ مکانیکی به نمایندگی علمای زیر پا به عرصه وجود می نهد:

الف

·        ملکور آدام وایکارد (1742 ـ 1803) پزشک و فیلسوف آلمانی در عصر روشنگری

·        مؤلف «پزشک فلسفی»  

ب

·        لوسیوس (1743 ـ 183 میلادی) 

·        مؤلف «علل جسمانی حقیقت» (1775 میلادی)

ت

·        ریسمن (1752 ـ 1784)

 

·        مؤلف «آزمایشات فیزیولوژیکی»

·        «مطلبی راجع به منطق ایزوتریک» (1775)

·        «نامه هائی راجع به موضوعات فلسفه»  (1778)  

·        اثر دیگری نیز تحت عنوان «مکاتبه دو دوست راجع به ماهیت روح» داشته که که در سال 1713 منتشر می شود.

پ

·        هربارت مؤلف اثری تحت عنوان «روانشناسی بمثابه علم مبتنی بر تجربه، متافیزیک و ریاضیات» (1724 ـ 1725)

·        این کتاب نیز تحت تأثیر روانشناسی تداعی انگلیسی بوده است.

9

 ویلهلم دیلتی (1833 ـ 1911)

فیلسوف، روانشناس، پداگوگ آلمانی

از فلاسفه متعلق به فلسفه حیات (اگزیستانسیالیسم آلمانی) 

او پدیده را نه بر بنیان قانونمندی های طبیعی، 

بلکه بر بنیان خودقانونمندی عالم روحی و روانی انسانی توضیح می داد.

او جزو مؤسسین علوم روحی محسوب می شود.

او ضمنا مؤسس متد هرمه نویتیک و روان شناسی فهمنده است.

او این متد را در آموزش جهان بینی بکار می بندد.

مؤلف آثار بیشمار

·        در فلسفه بورژوائی واپسین بویژه دیلتی و برگسون به مخالفت با روانشناسی تداعی برخاسته اند که علتش را باید در مبانی ماتریالیستی آن و در برسمیت شناختن پیودهای قانونمند میان جریانات روانی و جسمانی دانست.

پایان