شین میم شین
نه
اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه
اندیشیدن مادر زادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.
شیخ سعدی
(۱۱۸۴ ـ ۱۲۸۳ و یا ۱۲۹۱)
(دکتر حسین رزمجو: بوستان سعدی، ص ۳۲)
حکایت دهم
بخش دوم۱
حافظ
مجو درستی عهد از جهان سست نهاد
که این عجوز، عروس هزار داماد است.
معنی تحت اللفظی:
از دنیای سست بنیاد
وفا به عهده و پیمان انتظار نداشته باش.
دنیا عفریته ای خبره در شوهرکشی است.
حافظ در این بیت غزل، جهان را به عفریته ای کریه المنظری تشبیه می کند که دیالک تیک (۱) سرش نمی شود.
جواب
حافظ در این بیت غزل، جهان را به عفریته ای کریه المنظری تشبیه می کند که دیالک تیک (عهد و وفا) سرش نمی شود.
در این بیت غزل حافظ ایده ئولوژی آنتی فمینیستی (زن ستیز) فئودالی
خودنمائی می کند.
در
ایده ئولوژی فئودالی
هر چیز منفی و مضر به زحمتکشی طبیعی و یا جامعتی
تشبیه می شود.
مثلا
به
درختان میوه
به
پرندگان و حیوانات زحمتکش از قبیل مرغ و خروس و خر و اسب و استر و گاو و گوسفند
به
زن و عمله و بنا و حمال و چاکر و نوکر و بنده و کنیز و کلفت و غیره.
۲
هرکه را خوابگه آخر، مشتی خاک است
گو:
«چه حاجت، که به افلاک کشی ایوان را.»
معنی تحت اللفظی:
خوابگاه نهایی همه
گور است.
کاخ بلند برای چه می سازی؟
حافظ در این بیت غزل، به بهانه مرگ محتوم، انسانها را از تلاش برای بهبود زندگی خویش نهی می کند.
در این تئوری اجتماعی ارتجاعی حافظ
نیهلیسم، ریاضت کشی، تنفر از زندگی، نومیدی و بی فردایی اشرافیت فئودالی واپسین منعکس می شود.
جامعه
به
طور غیر تاریخی در نظر گرفته می شود.
اشرافیت فئودالی واپسین
در نمی یابد که هر نسل به برکت میراث مادی و فکری و علمی و فنی و هنری نسل های پیشین می تواند زندگی کند.
مرگ نسلی
نه
پایان زندگی
بلکه پایان سیکل معینی از سیکل لایزال زایش و رشد و زوال را تشکیل می دهند.
هر نسلی به زحمات نسل قبلی تداوم می بخشد و در اثر این پیوست و گسست نسل ها
جامعه توسعه می یابد.
۳
غلام همت آنم، که زیر چرخ کبود
ز هر چه رنگ تعلق پذیرد، آزاد است.
معنی تحت اللفظی:
من طرفدار سرسخت کسانی ام که هیچ تعلق خاطری در دنیا ندارند.
چنین کسی وجود ندارد.
نمی تواند هم وجود داشته باشد.
حافظ
دل کندن از هر چیزی را تبلیغ می کند که رنگ تعلق دارد.
حافظ
منکر پیوند دیالک تیکی همه چیز و همه کس است.
حافظ
اعضای جامعه را نه مسئول، مکلف و موظف به خدمت به خود و جامعه و همبود،
بلکه لاابالی، بی پیوند، بیطرف، بی بو و بی خاصیت می خواهد.
مرده می خواهد و نه زنده.
پایان
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر