نظریه (تئوری) (۲)

 پروفسور دکتر گئورگ کلاوس

برگردان

 شین میم شین

۱۵

·     برای مفهوم «تئوری» مفاهیم مکمل بیشماری وجود دارند:

الف

پراتیک

·     پراتیک یکی از این مفاهیم مکمل است که ضد دیالک تیکی تئوری محسوب می شود.

۱

·    پراتیک ـ در تحلیل نهائی ـ ملاک و معیار تعیین کننده ای برای کشف صحت و سقم و درجه کارآئی تئوری است

۲

·     البته وابستگی متقابل میان تئوری و پراتیک همیشه نباید مستقیم و بیواسطه باشد.

۳

  این پیوند اغلب به واسطه مراحل میانی برقرار می شود.

ب

متد

۱

·    متد مفهوم مکمل دیگری برای تئوری است.

۲

تئوری، سیستمی از قوانین است و متد، سیستمی از قواعد.

۳

فرق تئوری و متد را می توان در مثال ساده ای نشان داد:

 

·     فرمول جبری زیر را در نظر بگیریم.
a - b)2 = a2 – 2ab + b2 )

·     این فرمول نشاندهنده یک قانون جبری است.

·     این قانون راجع به آنچه که ما باید انجام دهیم و یا مجاز به انجام آن هستیم، مطلبی بیان نمی دارد.

·     این وظیفه را قاعده به عهده می گیرد:

·    مربع تفریق دو عدد مفروض، مساوی است با مربع عدد اول، منهای دو برابر عدد اول ضرب در عدد دوم، بعلاوه مربع عدد دوم.

۴

·    تئوری همواره مقدم بر متد است.

۵

·     متد ـ به مثابه سیستم قواعد ـ بر مبنای تئوری ـ به مثابه سیستم قوانین ـ به وجود می آید.

پ

تفکر خودپوی ماقبل علمی

·    علاوه بر این در مقابل »تئوری مربوط به عرصه ای از واقعیت عینی«، تفکر خودپوی ماقبل علمی مربوط به عرصه یاد شده قرار داده می شود.

ت

فرضیه

۱

·      مفهوم دیگری که در مقابل تئوری قرار داده می شود، فرضیه است.

۲

·     فرضیه در این گونه موارد به معنی تئوری ئی است که هنوز به طور کامل مورد تصدیق و تأیید قرار نگرفته است.

·    یعنی هنوز اثبات نشده است.

۳

·     برای نیل به علم باید از پل فرضیه گذشت و به تئوری رسید.

ادامه دارد.