دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۲۹۴)

 پروفسور دکتر

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان

مانفرد پوشمن

روبرت شولتس

هورست تاوبرت

و دهها تن دیگر

(۱۹۶۹)

برگردان

شین میم شین

 

ماتریالیسم تاریخی

ادامه

۲۹

·    بنا بر آن، جامعه، سیستم مادی ئی به معنی سیستمتئوری عام است.

۳۰

·    یعنی مفهوم جامعه باید هر دو جنبه مفهوم سیستم را در برگیرد:

الف

·    هم «عنصر اکتیو سیستم» را

·    یعنی افرادی را در برگیرد که نیروهای مولده جامعه را به کار می اندازند و روابط جامعه ای را به متنوع ترین طریق تشکیل می دهند.

ب

·    و هم «ماتریس پیوست» را

·    یعنی ساختار سیستم را

·    یعنی مجموعه روابط ماهوی را که افراد با همدیگر برقرار می کنند.

۳۱

·    مفهوم فرماسیون اقتصادی جامعه در کانون مفهوم ماتریالیستی ـ تاریخی جامعه قرار دارد. 

۳۲

·    این جامعه ـ مفهوم از پیش شرط های زیر شروع به حرکت می کند:

الف

·    از قابلیت تشکیل (ساخت، کونستروکسیون) تجربی

ب

·    از قابلیت آزمون (امتحان، به محک زدن) علمی

۳۳

·    کلیه فحاوی (ایمپلیکاسیون های) این جامعه ـ مفهوم را ضمنا می توان به محک پراتیک جامعه ای زد.

·    (ایمپلیکاسیون در ریاضیات به پیوند احکام در فرم زیر اطلاق می شود:

·    «اگر .... پس»

·    مثال:

·    اگر هوا ابری باشد، پس احتمال بارش باران هم خواهد رفت.)

۳۴

·    اینجا فقط دو نقطه نظر متدئولوژیکی حاصله از این جامعه ـ مفهوم برای جامعه شناسی و علوم جامعه ای به طور کلی مطرحند:

الف

·    نقطه نظر مشخصیت لازم در رابطه با پیوندهای سیستمی

ب

·    نقطه نظر مشخصیت لازم در رابطه با پیوندهای تاریخی

·    (این به معنی دیالک تیک سیستمی و تاریخی است.

·    مترجم)

۳۵

·    این دو نقطه نظر باید در هر تجزیه و تحلیل علم الجامعه ای پدیده های جامعه ای و بویژه در هر تجزیه و تحلیل سوسیولوژیکی آنها در نظر گرفته شوند.

۳۶

·    ماتریالیسم تاریخی دربرگیرنده بنیان های (شالوده های) تجزیه و تحلیل سیستمی (سیستم ـ آنالیتیکی) حیات جامعه ای است.

۳۷

·    در کانون دید (مرکز توجه) ماتریالیسم تاریخی، ساختارهای بنیادی کلیت بغرنج فراگیر قرار دارند.

۳۸

·    عرصه های مختلف حیات جامعه ای در هم تنیده اند و ارگانیسم های (اندام های)  جامعه ای بغرنجی را پدید آورده اند که فقط در موارد استثنائی و بغایت محدود می توان آنها را به صورت ایزوله و مجزا در نظر گرفت و بررسی کرد.

۳۹

·    زیرسیستم های جامعه ای (کارخانجات، شعبات اقتصاد خلقی، اقشار اجتماعی و غیره)  در سیستم های نظام عالی تر انتگریزه (همپیوند) گشته اند که تا فرماسیون اقتصادی مربوطه می رسند.

·    (مفهوم زیرسیستم را به تقلید از مفهوم مته متیکی زیرمجموعه می سازیم. مترجم)

۴۰

·    رفتار این زیرسیستم های جامعه ای در رفتار سیستم های نظام عالی تر، یعنی در کل هیرارشی (سلسله مراتب) سیستم ها، همپیوند گشته اند و فقط هر از گاهی رفتار مستقلی را جامه عمل می پوشانند.

۴۰

·    وظیفه ماتریالیسم تاریخی عبارت است از پژوهش رفتار هیرارشی های سیستم های اجتماعی فراگیر.

ادامه دارد.