دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۲۲۳)

 

پروفسور دکتر
ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت
و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین 

 

تاریخ جامعه شناسی

ادامه

۲۴

در اثر در هم شکستن فاشیسم، علاقه به جامعه شناسی تئوریکی کاهش یافت.

۲۵

ل. و. ویزه نخست به عنوان نستور جامعه شناسی بورژوایی آلمان علم شد و محترم شد.

۲۶

اما طولی نکشید که نفوذ او کاهش یافت و همراه با آن همه جا، حتی در دیگر کشورها سمتگیری رایج به سوی پژوهش های تجربی (امپیریکی) و مسائل متدیکی و تکنیکی (اسلوبی و فنی) سوسیولوژیکی از رونق افتاد.

۲۷

آنگاه انبوهی از جامعه شناسی های شاخه ای مد شدند.

۲۸

جامعه شناسان عمدتا به بررسی های میکرو سوسیولوژیکی روی آوردند و از تعمیم تئوریکی و ارزیابی سیاسی و اخلاقی نتایج تجربی (امپیریکی) صرفنظر کردند.

۲۹

این نظریات پوزیتیویستی حتی از سال های ۳۰ (۱۹۳۰) در جامعه شناسی امریکایی حاکم بودند.

۳۰

این نظریات پوزیتیویستی پس از سال ۱۹۴۵ در طرفة العینی جامعه شناسی در اروپا را تحت تأثیر قرار دادند.

۳۱

تعداد کثیری از جامعه شناسان جوان که در محضر اساتید جدید تربیت شده بودند، در وهله اول موضعگیری پوزیتیویستی و آتئوریکی (ضد تئوریکی) داشتند.

۳۲

آنها در رد کورکورانه و چشم بسته ی جامعه شناسی مارکسیستی در بحث ها نمی توانستند معارف نظری (تئوریکی) و دانش تجربی سیاسی عرضه دارند.

۳۳

در اواخر سال های ۵۰ (۱۹۵۰) بر ضد این گرایش مبتنی بر بی اعتنایی بر تئوری و  قلت فعالیت سیاسی جامعه شناسان، تعداد چشمگیری از جامعه شناسان به اعتراض برخاستند.

۳۴

تئودور آدورنو

(۱۹۰۳ ـ ۱۹۶۹)

فیلسوف، جامعاز سردمداران مکتب فرانکفورته شناس، تئوریسین موسیقی و آهنگساز

از آثار اصلی او:

دیالک تیک روشنگری

دیالک تیک منفی

تئوری استه تیکی

این اعتراض در آلمان غربی بویژه در سال ۱۹۵۹ در پنجاهمین سالروز تأسیس انجمن جامعه شناسی آلمان اوج گرفت:

آدورنو و دارندورف  و غیره قلت کار تئوریکی جامعه شناسان را به چالش کشیدند.

۳۵

در پنجمین کنگره جهانی جامعه شناسی، ر. کونیگ ضرورت توسعه تئوری های سوسیولوژیکی جدید را مورد تأکید قرار داد و پیشنهاداتی عرضه کرد.

۳۶

کارل پوپر

(۱۹۰۲ ـ ۱۹۹۴)

فیلسوف اطریشی ـ انگلیسی

در پیوند با محفل وین (اشلیک، کارناپ و نویرات)

مبلغ تئوری «جامعه باز»

زمینه کار:

تئوری شناخت

علمتئوری

فلسفه اجتماعی

تاریخفلسفه

سیاستفلسفه

راسیونالیسم انتقادی

در سال های اخیر بحث میان البرت، هابرمس، پوپر، آدورنو و غیره نیز در رابطه با به اصطلاح تئوری علمی ـ تجربی و یا برخورد پوزیتیویستی در همین جهت بوده است.

ادامه دارد.