دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۱۸۱)

پروفسور دکتر
ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت
و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین
 

پیشکش
به
امیر حسین آریان پور

تجزیه و تحلیل فاکتوری

(آنالیز فاکتوری)

۱

·    تجزیه و تحلیل فاکتوری، روش تحلیلی مبتنی بر چندین متغیر (مولتی واریابل) است.

۲

·    تجزیه و تحلیل فاکتوری، روش تجزیه و تحلیل توسعه ها (تکامل ها)، واقعیات امور و پدیده هایی است که با متغیر های (واریابل های) تصادفی بیشماری مشروط می شوند و باید در بغرنجی شان مورد توجه قرار گیرند.

۳

·    تجزیه و تحلیل فاکتوری، برای بررسی مسائل پسیکولوژیکی (روانشناسی) تشکیل شده و توسعه یافته است. 

۴

·    به سبب نتایج حاصله با استفاده از تجزیه و تحلیل فاکتوری، اهمیت و اعتبار آن روز به روز افزایش یافته و عرصه استفاده از آن  وسعت گرفته است.

·    آن سان که در عرصه جامعه شناسی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.  

۵

·    گاهی تجزیه و تحلیل فاکتوری، در ادبیات تجزیه و تحلیل فاکتورها هم نامیده می شود. 

۶

·    چنین تسمیه ای اما دقیق نیست.

·    برای اینکه این مفهوم اکونومتریکی اغلب به یکسان انگاری تجزیه و تحلیل فاکتوری با محاسبه تأثیر (تجزیه و تحلیل تأثیر متقابل و تجزیه و تحلیل سیر قهقرایی) می انجامد. 

۷

·    یکی از مهمترین وظایف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی اولا تعیین این مسئله به کمک ریاضیات است که کدام فاکتور های ماهیتا مؤثر باعث و بانی تشکیل پدیده های اجتماعی و یا توسعه روند های اجتماعی اند.

·    ثانیا تعیین عددی وزن هر کدام از این فاکتورهای منفرد مؤثر، است.

۸

·    پدیده های سوسیولوژیکی، اغلب تحت تأثیر بیواسطه و یا باواسطه فاکتورهای مؤثر قرار دارند.

·    این امر بر وجود تعداد معدودی از فاکتورهای عام، دلالت دارد. 

۹

·    این فاکتورها، بردار هایی اند که حاوی کلیه مقادیر تأثیری درک شده با اوزان متفاوتند.

·    این بردارها را بارهای فاکتوری می نامند.

۱۰

·    وسیله کمکی مته متیکی ـ آماری برای آن، تجزیه و تحلیل فاکتوری است.

۱۱

·    تجزیه و تحلیل فاکتوری می تواند خدمتگزار گشایش کلاف درهم پیچیده این سیستم مبهم و مغشوش از روابط و  کشف پیوندهای بغرنج باشد. 

۱۲

·    استفاده اصلی از تجزیه و تحلیل فاکتوری در پژوهش سوسیولوژیکی عبارت است از تبدیل ارجاعی بغرنج مواد عددی هنگفت به فاکتورهای انگشت شمار. 

ادامه دارد.